Chính phủ giao các bộ đánh giá việc Vinspeed đề xuất làm đường sắt tốc độ cao

Theo Phó thủ tướng, Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết số 68-NQ/TW ngày 4.5.2025 về phát triển kinh tế tư nhân, trong đó chủ trương mở rộng sự tham gia của doanh nghiệp tư nhân vào các dự án quan trọng quốc gia; khuyến khích khu vực kinh tế tư nhân tham gia cùng nhà nước vào các lĩnh vực chiến lược, các dự án, quan trọng quốc gia (như đường sắt tốc độ cao, đường sắt đô thị, công nghiệp mũi nhọn,...).

Vì vậy, tại cuộc họp, các bộ, cơ quan có ý kiến ban đầu là cơ bản ủng hộ, hoan nghênh đối với đề xuất của Công ty Vinspeed việc đầu tư Dự án đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam.

Tuy nhiên, việc đề xuất chuyển hình thức đầu tư và đề xuất áp dụng một số cơ chế chính sách đặc thù, đặc biệt để triển khai dự án cần phải báo cáo cấp có thẩm quyền và thuộc thẩm quyền của Quốc hội.

Về dự thảo Nghị quyết thí điểm về một số cơ chế, chính sách đặc thù, đặc biệt để đầu tư phát triển hệ thống đường sắt, Phó thủ tướng giao Bộ Xây dựng theo chức năng nhiệm vụ, chủ trì, rà soát kỹ các đề xuất của nhà đầu tư, tiếp thu ý kiến của Ban thường vụ Đảng ủy Chính phủ, ý kiến góp ý của các bộ ngành để hoàn thiện dự thảo nghị quyết trên nguyên tắc đưa vào dự thảo nghị quyết các chính sách áp dụng chung; báo báo cáo cấp có thẩm quyền và trình Quốc hội trước ngày 20.5.2025.

Đối với đề xuất cụ thể của Dự án đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam, Phó thủ tướng giao Bộ Xây dựng chủ trì tổng hợp trên cơ sở đề xuất, ý kiến góp ý của các bộ, cơ quan: Tài chính, Nông nghiệp - Môi trường, Tư pháp, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam; báo cáo Thường trực Chính phủ, Ban Thường vụ Đảng ủy Chính phủ xem xét trước khi trình cấp có thẩm quyền xem xét về chủ trương chuyển đổi hình thức đầu tư, các cơ chế chính sách, đặc thù áp dụng riêng để thực hiện dự án.

Trong đó, Bộ Tài chính được giao đánh giá kỹ lưỡng các nội dung thuộc chức năng, nhiệm vụ, gồm: đánh giá tính khả thi của việc chuyển hình thức từ đầu tư công sang đầu tư trực tiếp; đánh giá tính khả thi, khả năng cân đối nguồn vốn của nhà nước để cho doanh nghiệp vay theo đề xuất của nhà đầu tư; các cơ chế chính sách đặc thù, đặc biệt riêng cho dự án (việc nhà nước cho doanh nghiệp tư nhân vay không tính lãi suất với thời hạn vay 35 năm; về thời gian hoạt động của dự án là 99 năm; mức giá vé tối thiểu theo từng hạng và việc được hưởng các ưu đãi đầu tư khác quy định của luật…).

Ngân hàng Nhà nước Việt Nam chịu trách nhiệm rà soát, đánh giá và góp ý hoàn thiện đối với chính sách tổng dư nợ vay của dự án không tính vào tổng dư nợ các khoản vay của Tập đoàn VinGroup theo quy định của Luật Các tổ chức tín dụng như ý kiến của Bộ Tài chính.

Các bộ: Nông nghiệp - Môi trường, Tư pháp, Công an, Quốc phòng, Công Thương, Khoa học - Công nghệ theo chức năng nhiệm vụ rà soát, góp ý và đánh giá tác động đối với các cơ chế chính sách do Công ty Vinspeed đề xuất.

Về tiến độ thực hiện, Phó thủ tướng giao các bộ, cơ quan khẩn trương có ý kiến, đề xuất các nội dung theo chức năng nhiệm vụ, gửi văn bản đến Bộ Xây dựng trước ngày 19.5.2025. Bộ Xây dựng tổng hợp, báo cáo Ban Thường vụ Đảng ủy Bộ Xây dựng, trình Ban Thường vụ Đảng ủy Chính phủ trước ngày 22.5.2025; báo cáo cấp có thẩm quyền và Quốc hội tại kỳ họp thứ 9 Quốc hội khóa 15 (khi được cấp có thẩm quyền cho phép).

Phó thủ tướng giao Công ty Vinspeed chịu trách nhiệm chủ trì, phối hợp với Bộ Xây dựng, Bộ Tài chính hoàn thiện hồ sơ phương án đầu tư, lập bản so sánh giữa 2 phương án đầu tư giữa nhà nước và tư nhân, trong đó làm rõ tính khả thi, tiến độ hoàn thành, hiệu quả đầu tư… từ đó chứng minh những ưu điểm khi tư nhân đầu tư: nhanh hơn, rẻ hơn, hiệu quả hơn.

Vinspeed có trách nhiệm thực hiện đúng cam kết về các nội dung đề xuất; nghiên cứu, có kế hoạch để xây dựng hệ thống công nghiệp đường sắt, đóng vai trò dẫn dắt để chuỗi công nghiệp đường sắt phát triển trường hợp được cấp có thẩm quyền quyết định.

Ngày 14.5, Công ty Vinspeed đã chính thức đăng ký đầu tư dự án đường sắt cao tốc Bắc - Nam.

Dự án mong muốn hoàn thành vào năm 2030, đặt nền móng cho công nghiệp đường sắt và tạo động lực phát triển mới cho các địa phương, góp phần đưa kinh tế Việt Nam bứt phá trong kỷ nguyên vươn mình.

Dự án có vốn đầu tư khoảng 1.562 nghìn tỉ đồng (tương đương khoảng 61,35 tỉ USD), không bao gồm chi phí bồi thường, hỗ trợ di dời, tái định cư để giải phóng mặt bằng.

Trong đó, VinSpeed chịu trách nhiệm thu xếp 20% tổng vốn đầu tư của dự án, tương đương 312,33 nghìn tỉ đồng (khoảng 12,27 tỉ USD). 80% số còn lại (không bao gồm chi phí bồi thường, hỗ trợ di dời, tái định cư để giải phóng mặt bằng), VinSpeed đề xuất vay vốn nhà nước không tính lãi suất trong vòng 35 năm kể từ ngày giải ngân.

VinSpeed mong muốn sẽ nỗ lực tối đa để có thể khởi công dự án trước tháng 12.2025, đẩy nhanh tiến độ xây dựng, đưa toàn tuyến vào khai thác vận hành trước tháng 12.2030.

Hiện VinSpeed đang thỏa thuận với đối tác đến từ các quốc gia có ngành công nghiệp đường sắt phát triển hàng đầu thế giới như Trung Quốc, Đức, Nhật Bản để nhận chuyển giao công nghệ và sản xuất các đầu máy, toa xe cùng hệ thống tín hiệu, điều khiển tại Việt Nam.

Doanh nghiệp cũng sẽ nhanh chóng tổ chức đào tạo nhân sự, làm chủ công nghệ nhằm tạo sự chủ động trong việc phát triển công nghiệp đường sắt cho quốc gia.

Để đảm bảo một phần nguồn thu hoàn trả cho Nhà nước, VinSpeed sẽ hợp tác với Vingroup và Vinhomes đề xuất phát triển các đô thị hiện đại, đầy đủ tiện ích tại các vị trí phụ cận với các ga đường sắt theo mô hình TOD (Transit Oriented Development).

Hiện tại phần lớn các khu vực phụ cận nhà ga đường sắt đều xa trung tâm các tỉnh thành, chưa tạo ra giá trị rõ nét nhưng khi được hệ sinh thái Vingroup đầu tư, chắc chắn sẽ phát triển mạnh mẽ, góp phần thay đổi diện mạo hạ tầng, nâng cao tiêu chuẩn sống, thúc đẩy du lịch và tạo động lực phát triển kinh tế cho các địa phương.

“

Công ty cổ phần Đầu tư và phát triển Đường sắt cao tốc VinSpeed được đăng ký thành lập vào ngày 6.5, có vốn điều lệ 6.000 tỉ đồng. Trong đó, ngành nghề kinh doanh chính là xây dựng công trình đường sắt, chi tiết là gồm xây dựng công trình đường sắt và xây dựng công trình công nghiệp đường sắt.

6 cổ đông sáng lập gồm tổ chức và cá nhân, bao gồm: Tập đoàn Vingroup góp 600 tỉ đồng, sở hữu 10% cổ phần; Công ty cổ phần Tập đoàn Đầu tư Việt Nam góp 2.100 tỉ đồng, sở hữu 35% cổ phần; Bà Phạm Thúy Hằng (Phó chủ tịch HĐQT Tập đoàn Vingroup) góp 180 tỉ đồng, sở hữu 3% cổ phần; ông Phạm Nhật Vượng góp 3.060 tỉ đồng, sở hữu 51% cổ phần; ông Phạm Nhật Minh Hoàng và Phạm Nhật Quân Anh mỗi người góp 30 tỉ đồng, sở hữu tương ứng 0,5% cổ phần.

Ông Phạm Nhật Vượng là Tổng giám đốc kiêm Người đại diện pháp luật của VinSpeed.