Cà Mau: Xây dựng thương hiệu lúa – tôm chất lượng cao

Nhiều lợi ích thiết thực từ mô hình sản xuất lúa – tôm

Ở bất kỳ loại hình sản xuất nào thì yếu tố chất lượng là yếu tố tiên quyết, quyết định giá trị của sản phẩm và nông sản cũng không ngoại lệ. Bởi nhu cầu của ngươi tiêu dùng ngày nay rất ưa chuộng các mặt hàng sạch, có nguồn gốc rõ ràng, quy trình canh tác thân thiện với môi trường.

Nhận thấy tiềm năng, thế mạnh từ sản xuất nông nghiệp chất lượng cao nên bà con nông dân ở Cà Mau đã mạnh dạn thực hiện trồng lúa xen canh trên vuông tôm và mô hình đã mở ra cơ hội “chuyển mình” cho con tôm và cây lúa, giúp địa phương khẳng định được thương hiệu lúa – tôm chất lượng cao ở vùng bán đảo Cà Mau.

Việc sản xuất lúa – tôm kết hợp được xem là mô hình thuận thiên, thích ứng với biến đổi khí hậu. Đồng thời, việc trồng lúa trên vuông tôm sẽ tạo nguồn thức ăn tự nhiên giúp tôm lớn nhanh; và ngược lại lượng phân của tôm thải ra môi trường, vỏ tôm lột cũng sẽ là nguồn phân bón tự nhiên cho cây lúa.

Mô hình này được xem là thân thiện với môi trường, hoàn toàn không sử dụng phân bón, thuốc hoá học trong quá trình sản xuất.

Cà Mau: Tiềm năng bán tín chỉ carbon từ tài nguyên rừng

Tăng sức cạnh tranh, nâng giá trị cua Cà Mau

Toàn tỉnh Cà Mau hiện có khoảng 93.000 ha canh tác lúa – tôm, trong đó địa phương đã xây dựng được hàng trăm ha diện tích sản xuất tôm sạch theo các tiêu chuẩn như BAP, ASC, GlobalGAP…

Tiên phong trong lĩnh vực này có thể kể đến một số hợp tác xã (HTX) điển hình như HTX lúa - tôm Trí Lực; HTX Nông nghiệp tổng hợp Ba Đình; Liên hiệp HTX lúa thơm – tôm sạch Bạc Liêu… Các mô hình nuôi trồng này đã trở thành "thương hiệu” của địa phương, giúp cho con tôm, hạt gạo sạch có điều kiện vươn ra thế giới, có chỗ đứng ở các thị trường khó tính.

Ông Nguyễn Văn Diện, ngụ xã Biển Bạch cho hay: “Từ khi áp dụng mô hình luân canh tôm – lúa, đời sống kinh tế người dân phất lên thấy rõ.

Trước đây, khi chỉ độc canh cây lúa, nếu năm nào bị thiên tai mất mùa thì coi như trắng tay. Nhưng từ khi chuyển đổi từ trồng lúa sang sản xuất xen canh tôm – lúa thì nông dân có thu nhập rất ổn định.

Đặc biệt, những năm gần đây chúng tôi còn phát triển thêm mô hình canh tác lúa – tôm theo chuỗi giá trị, có liên kết từ khâu đầu vào đến đầu ra có giám sát chặt chẽ từ ngành chức năng, doanh nghiệp thu mua. Nhờ đó, sản phẩm của nông dân làm ra được nâng cao giá trị, đáp ứng nhu cầu của thị trường về điều kiện chất lượng, đảm bảo sức khỏe người tiêu dùng”.

Bên cạnh đó, nhiều HTX còn mạnh dạn sản xuất gạo chất lượng cao gắn với xây dựng thương hiệu, bao bì, mẫu mã… theo định hướng mỗi xã một sản phẩm (OCOP) cũng được quan tâm đầu tư bài bản.

Ngoài các giống lúa vốn đã “quen mặt” với nhiều bà con nông dân trên đất tôm như: OM, Đài thơm, BL9… thì hiện nay, người dân đã mạnh dạn canh tác các giống lúa thơm có chất lượng cao như: ST24, ST25 theo quy trình sản xuất sạch, hữu cơ, đảm bảo không sử dụng hóa chất độc hại.

Theo người dân, mô hình sản xuất lúa – tôm kết hợp mỗi năm đem lại cho người nông dân khoản thu nhập từ 100 - 130 triệu đồng/ha. Nhờ đó, đời sống kinh tế của người dân trong vùng thay đổi rõ rệt.

Sản xuất theo chuỗi liên kết

Ông Nông Văn Thạch, Giám đốc HTX Nông nghiệp tổng hợp Ba Đình, xã Vĩnh Lộc cho biết: “Việc định hương phát triển theo mô hình lúa – tôm sạch không chỉ mở ra hướng đi mới cho HTX mà còn giải quyết được bài toán đầu ra cho nông dân.

Sản lượng phải đi kèm chất lượng là yếu tố quan trọng, quyết định sự thành công của thương hiệu sản phẩm. Sản xuất theo chuỗi liên kết giúp nông dân an tâm sẽ có nguồn thu mua, không lo bị thương lái ép giá.

Vì vậy, bà con xã viên tham gia HTX ngày càng tâm huyết, góp sức cùng với HTX xây dựng thương hiệu lúa – tôm sạch, đạt tiêu chuẩn an toàn”.

Với định hướng phát triển bền vững mô hình luân canh lúa - tôm nhiều địa phương đã chủ động tìm kiếm đối tác, liên kết sản xuất. Từ đó, tạo ra các chuỗi liên kết bền vững giữa người sản xuất với các doanh nghiệp, HTX; cho đầu ra của sản phẩm khi thu hoạch được ổn định và giá trị được tăng cao.

Đồng thời, loại hình sản xuất này luôn được tập trung vào các yếu tố như nguồn gốc, quy trình sản xuất, và chất lượng sản phẩm. Sử dụng các kênh truyền thông khác nhau để quảng bá sản phẩm đến người tiêu dùng, đặc biệt là thị trường ngoài nước.

Ông Lưu Hoàng Ly, Phó giám đốc Sở NN-MT tỉnh Cà Mau cho biết: “Gọi mô hình lúa – tôm là mô hình kinh tế kết hợp vì chúng có tính hỗ trợ cho nhau trong chuỗi sản xuất. Vì vậy, việc phá vỡ quy hoạch vùng chuyển đổi sẽ không mang lại lợi ích kinh tế như bà con nông dân mong muốn, trái lại còn kéo theo nhiều hệ lụy như làm giảm lợi ích kinh tế và đứt gãy chuỗi liên kết trong định hướng phát triển “thuận thiện” của toàn vùng”.

Theo ông Ly, các địa phương nằm trong vùng chuyển đổi sản xuất cần có định hướng cụ thể và có quy hoạch vùng canh tác rõ ràng. Trong đó cần tập trung, đảm bảo hạ tầng cơ sở, giao thông, thủy lợi, điện. Đồng thời, cung cấp kiến thức, kỹ thuật canh tác cho người dân, hỗ trợ xây dựng chuỗi liên kết và tìm kiếm đối tác; tạo ra sản phẩm có giá trị cao, mang lại lợi nhuận tốt hơn cho người nông dân; cung cấp các sản phẩm an toàn, đảm bảo sức khỏe cho người tiêu dùng. Từ đó, góp phần nâng cao chất lượng sản phẩm lúa – tôm đạt tiêu chuẩn.

Cà Mau là tỉnh có điều kiện thuận lợi để phát triển mô hình lúa – tôm chất lượng cao. Thực tế, mô hình nuôi trồng này đã mang lại nhiều lợi ích, nhất là nâng cao giá trị nông sản sạch, góp phần tăng thu nhập bền vững cho nông dân địa phương.