Mỹ đang điều động những loại máy bay gì tới Trung Đông để áp sát Iran?

Trung tâm của chiến lược này là khai thác tối đa khả năng tiếp dầu trên không, kết hợp với tiêm kích tàng hình thế hệ thứ 5 và hệ thống chỉ huy-điều khiển hiện đại, nhằm duy trì khả năng “phản ứng ngay lập tức” nếu bất ổn bùng phát.

Theo TWZ, ngay trong những ngày qua, hơn hai chục máy bay tiếp dầu KC-135R Stratotanker và KC-46A Pegasus đã xuất phát từ các căn cứ không quân, vượt châu Âu và hướng thẳng về khu vực Trung Đông. Các trang chuyên theo dõi chuyến bay công khai ghi nhận có ít nhất 17 chiếc đang di chuyển về phía nam, trong tổng số 31 máy bay tiếp dầu đang trên đường qua Đại Tây Dương. Các tín hiệu gọi “GOLD” của những chuyến bay này thường được dùng cho chiến dịch Coronet - chương trình triển khai nhanh máy bay chiến đấu qua Đại Tây Dương hoặc Thái Bình Dương.

Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Pete Hegseth hôm 17.6 thông báo trên mạng X rằng ông đã “chỉ đạo triển khai thêm năng lực đến Khu vực trách nhiệm của Bộ Tư lệnh trung tâm Mỹ”. “Bảo vệ lực lượng Mỹ là ưu tiên hàng đầu và các đợt triển khai này nhằm tăng cường thế trận phòng thủ trong khu vực”, ông nhấn mạnh.

Xương sống tiếp dầu trên không

KC-135R, phiên bản nâng cấp từ thập niên 1950, tiếp tục chứng tỏ độ bền bỉ khi tích hợp cả hệ thống tiếp dầu boom (ống-giàn) và hose-and-drogue (vòi-giọt), cho phép chuyển xăng trực tiếp đến đa dạng loại khí tài, từ UAV cho đến F-35 Lightning II.

Trong khi đó, KC-46A Pegasus, được phát triển trên khung thân Boeing 767, bổ sung khoang tiếp dầu kép, hệ thống cảm biến quang-điện tử (EO/IR) và radar thời tiết thế hệ mới, giúp phi công định vị chính xác điểm tiếp dầu trong điều kiện tầm nhìn kém.

Nhờ khả năng bơm hơn 200.000 lít nhiên liệu mỗi phi vụ và hệ thống điều hướng tự động tích hợp GPS/INS, hai dòng máy bay tiếp dầu này có thể “kéo dài” bán kính hoạt động của chiến đấu cơ thêm hàng nghìn kilômét, giảm tối đa thời gian phải hạ cánh để đổ xăng.

Tiêm kích tàng hình vượt trội

Cùng lúc, không quân Mỹ điều động thêm các phi đội F-22 Raptor và F-35 Lightning II đến các căn cứ dã chiến trong khu vực. Ba quan chức quốc phòng giấu tên tiết lộ với hãng tin Reuters rằng các chuyến tiếp dầu tại châu Âu phần lớn nhằm hỗ trợ F-22 cất cánh từ căn cứ Langley (Virginia) và F-35 từ lực lượng phòng không quốc gia ở Vermont hoặc RAF Lakenheath (Anh).

F-22 Raptor sở hữu hệ thống radar mảng pha chủ động AN/APG-77, cho phép quét đa chiều và theo dõi đồng thời cả trăm mục tiêu. Tính năng tác chiến điện tử AN/ALR-94 tích hợp sẵn hỗ trợ phát hiện, gây nhiễu và tấn công mạng lưới radar đối phương, bảo vệ đồng thời nâng cao khả năng tàng hình.

F-35 Lightning II, gồm ba phiên bản A, B và C, là mẫu tiêm kích tiên phong về hợp nhất cảm biến (sensor fusion). Nó kết nối radar mảng pha chủ động AN/APG-81 AESA, hệ thống cảm biến quang-hồng ngoại đa hướng EODAS và bộ xử lý dữ liệu tự động để tổng hợp, phân tích nhanh mọi thông tin trên chiến trường, giúp phi công có cái nhìn toàn cảnh chỉ trong tích tắc. Đồng thời, nó có khả năng trao đổi dữ liệu qua kênh Link-16 và mạng JADC2 đảm bảo tất cả các lực lượng liên quan luôn đồng bộ thông tin và phối hợp nhịp nhàng theo thời gian thực.

Tại RAF Lakenheath, những bức ảnh do tài khoản Instagram g.lockaviation chụp lại cho thấy ba phi đội F-35, mỗi phi đội gồm bốn chiếc, đang bay về hướng nam, được hai KC-135 tiếp nhiên liệu từ RAF Mildenhall (Anh) và căn cứ Moron (Tây Ban Nha). Trong khi đó, F-16 Fighting Falcon có thể di chuyển từ căn cứ Aviano (Ý), sẵn sàng phụ trách nhiệm vụ đánh chặn UAV và tên lửa hành trình.

Theo đánh giá của các chuyên gia, việc đưa thêm máy bay chiến đấu F-16, F-22 và F-35 vào Trung Đông phục vụ nhiều mục đích, từ răn đe trực tiếp cho đến sẵn sàng đánh chặn UAV và tên lửa hành trình. Trong quá khứ, F-15E Strike Eagle đã nhiều lần bảo vệ Israel trước các cuộc tấn công tên lửa và UAV của lực lượng Houthi ở Yemen, còn F-16 ở khu vực đã sử dụng rocket dẫn đường bằng laser APKWS II để hạ UAV phóng từ Yemen.

Vũ khí răn đe chiến lược

Sự chuyển động dày đặc của máy bay tiếp dầu cũng mở ra kịch bản triển khai máy bay ném bom hạng nặng. Tại căn cứ Diego Garcia (Ấn Độ Dương), bốn chiếc B-52H Stratofortress và sáu F-15E vẫn duy trì thế sẵn sàng. B-52 được nâng cấp với hệ thống điện-năng lực cải tiến, có thể mang theo 20 tấn vũ khí hỗn hợp gồm JDAM, bom chùm CBU-105 và tên lửa hành trình AGM-86B.

Trong khi đó, B-2 Spirit, biểu tượng tàng hình thế hệ 2, là phương án duy nhất có thể mang bom phá boongke MOP nặng 13.600kg, được thiết kế đặc thù để xuyên thủng boongke hạt nhân sâu trong lòng đất của Iran, như tại cơ sở Fordow hoặc Natanz.

Hậu cần vững chắc

Một yếu tố không thể tách rời chiến thuật của Lầu Năm Góc (Bộ Quốc phòng Mỹ) là mạng lưới ngày càng tinh vi. Các máy bay cảnh báo sớm E-3 Sentry, trực thăng trinh sát MH-53 Pave Low, UAV MQ-9 Reaper lẫn tiêm kích tàng hình đều kết nối qua giao thức Link-16 hoặc tương lai là JADC2, dùng AI phân tích tình báo và tự động ưu tiên mục tiêu.

Khi một cảm biến phát hiện vật thể lạ, dù là UAV cỡ nhỏ hay tên lửa tầm ngắn, dữ liệu được đưa về trung tâm chỉ huy Qatar, xử lý và phát hành lệnh tác chiến chỉ trong vài phút. Lệnh này có thể gửi trực tiếp qua vệ tinh đến F-35, rồi đến KC-46 để tiếp nhiên liệu khẩn cấp, trước khi tiêm kích lao vào đánh chặn.

Trong chiến trường đầy UAV tấn công giá rẻ như Yemen, các tiêm kích F-15E Strike Eagle và F-16 đã được trang bị rocket dẫn đường bằng laser APKWS II. Hệ thống này cho phép bắn hạ UAV với độ chính xác cao và chi phí chỉ bằng một phần nhỏ so với tên lửa phòng không truyền thống.

Đối với F-16V Block 60, radar AN/APG-83 SABR tích hợp trên máy bay đã nâng cao khả năng phát hiện mục tiêu di động tầm thấp, phối hợp với APKWS II để khóa và phá hủy UAV chỉ trong tích tắc.

Không chỉ dừng lại ở không trung, lực lượng Mỹ đã số hóa công tác hậu cần. Hệ thống RFID và cảm biến IoT giám sát tình trạng phụ tùng, nhiên liệu và vật tư y tế trong kho hàng dã chiến, truyền dữ liệu về trung tâm tại Mỹ để kỹ thuật viên chuẩn bị linh kiện thay thế trước khi máy bay hạ cánh.

Bên cạnh đó, NATO, Anh, Pháp cùng các đồng minh vùng Vịnh như Qatar và UAE hỗ trợ sân bay dã chiến, tiếp nhiên liệu mặt đất và bảo trì kỹ thuật. Cơ chế chia sẻ dữ liệu Link-16 kết nối máy bay Mỹ với hệ thống phòng không Patriot và THAAD của đồng minh, hình thành vùng phòng thủ tích hợp đa tầng.

Song song với hoạt động không quân, hải quân Mỹ cũng đang điều động USS Carl Vinson và USS Nimitz vào bển Ả Rập, phối hợp với Patriot, THAAD và hệ thống Aegis để đánh chặn tên lửa đạn đạo Iran phóng về phía Israel. Nhờ mạng lưới C4ISR liên hải liên không, Lầu Năm Góc xây dựng một “hàng rào không - biển” vững chắc, bảo vệ tuyến tiếp tế dầu khí và thương mại biển.