Việt Nam đang thu hút đầu tư vào ngành bán dẫn thế nào?

Các tỉnh thành thu hút đầu tư vào ngành bán dẫn

Trong bối cảnh công nghệ toàn cầu ngày càng phát triển, ngành công nghiệp bán dẫn đóng vai trò quyết định trong việc thúc đẩy sự chuyển mình của các ngành công nghiệp khác. Tại Đông Nam Á, đặc biệt là Việt Nam, các quốc gia trong khu vực đang nỗ lực xây dựng chiến lược thu hút đầu tư vào ngành này, nhằm nâng cao vai trò và vị thế của mình trong chuỗi cung ứng công nghệ toàn cầu.

Mới đây, một dự án phòng thí nghiệm phục vụ sản xuất công nghệ đóng gói tiên tiến cho vi mạch bán dẫn với tổng vốn đầu tư lên tới 1.800 tỉ đồng đã mời gọi đầu tư tại TP.Đà Nẵng. Công trình dự kiến trở thành hạ tầng chiến lược góp phần nâng cao năng lực nghiên cứu, phát triển công nghệ bán dẫn tại miền Trung.

Dự án được đề xuất bởi Công ty cổ phần VSAP LAB trên diện tích hơn 2.200m². Theo kế hoạch, công trình sẽ gồm 4 tầng, được đầu tư thiết bị hiện đại phục vụ chuỗi hoạt động nghiên cứu, sản xuất, kiểm nghiệm trong lĩnh vực vi mạch bán dẫn.

Trọng tâm của dự án là phát triển công nghệ Advanced Packaging - đóng gói tiên tiến, vốn đang là xu hướng then chốt trong ngành công nghiệp bán dẫn toàn cầu. Với công suất thiết kế lên đến 10 triệu sản phẩm mỗi năm, đây được xem là bước tiến chiến lược nhằm hiện thực hóa mục tiêu nâng tầm vị thế của Đà Nẵng trong bản đồ công nghệ cao Việt Nam.

Tỉnh Bình Dương cũng đang thúc đẩy nghiên cứu ứng dụng, đổi mới, phát triển ngành công nghệ bán dẫn. Cụ thể, Tổng Công ty Becamex IDC và Viện Hệ thống Nano điện tử Fraunhofer ENAS mới đây đã thành lập Trung tâm nghiên cứu vi điện tử tại Bình Dương.

Việc thành lập trung tâm vi điện tử là bước tiến quan trọng nhằm đưa những tập đoàn lớn trong lĩnh vực này đến Việt Nam nói chung, Bình Dương nói riêng đầu tư. Sự hợp tác này chủ yếu xây dựng và phát triển 2 trụ cột chính, đó là trụ cột quản trị: Phối hợp quản lý dự án, lập kế hoạch tài chính và kết nối các đối tác công - tư; trụ cột khoa học: Nghiên cứu ứng dụng và đổi mới để hỗ trợ phát triển ngành công nghiệp bán dẫn tại Việt Nam. Fraunhofer ENAS sẽ thực hiện nghiên cứu khả thi toàn diện và phát triển chiến lược tổng thể tập trung lĩnh vực bán dẫn vi điện tử tại Việt Nam.

Hướng tới mục tiêu chuyển đổi số và mô hình phát triển công nghiệp mới, Bình Dương đang từng bước phát triển trở thành vùng đất mới của công nghệ, khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo, nâng cao hơn nữa vị thế, trở thành trung tâm đổi mới sáng tạo hàng đầu của vùng kinh tế trọng điểm phía nam.

Bên cạnh đó, sự chuyển dịch các công ty công nghệ từ Trung Quốc sang Đông Nam Á, đặc biệt là trong bối cảnh các căng thẳng chính trị và thuế quan, đang mở ra nhiều cơ hội lớn cho các quốc gia như Việt Nam, Malaysia, và Singapore. Đây là cơ hội để khu vực này không chỉ phát triển mà còn trở thành trung tâm sản xuất công nghệ bán dẫn quan trọng.

Ngành công nghiệp bán dẫn có một vai trò to lớn trong sự phát triển của nền kinh tế toàn cầu, đặc biệt là trong các lĩnh vực như điện tử tiêu dùng, viễn thông, dữ liệu và các công nghệ tiên tiến như trí tuệ nhân tạo (AI). Theo báo cáo của PricewaterhouseCoopers (PwC), ngành bán dẫn đã là động lực thúc đẩy sự chuyển đổi trong nhiều ngành công nghiệp trong suốt hơn 70 năm qua và dự báo sẽ đạt doanh thu lên tới 1.000 tỉ USD vào năm 2030. Điều này tạo ra cơ hội lớn cho các quốc gia Đông Nam Á trong việc thu hút đầu tư vào ngành này.

Một trong những yếu tố quan trọng giúp các quốc gia Đông Nam Á thu hút đầu tư vào ngành bán dẫn là sự phát triển mạnh mẽ của hệ sinh thái khởi nghiệp trong khu vực. Các quốc gia như Singapore và Việt Nam đang tích cực hợp tác với các công ty tư nhân, các tổ chức giáo dục và các viện nghiên cứu để thúc đẩy nghiên cứu và phát triển (R&D) trong ngành bán dẫn.

Xây dựng chiến lược từ bước đào tạo nhân lực

Việt Nam, với chiến lược phát triển bán dẫn quốc gia, đang không ngừng khuyến khích các sáng kiến nghiên cứu và phát triển nhằm nâng cao chất lượng sản phẩm và gia tăng giá trị gia tăng trong ngành bán dẫn. Các chương trình đào tạo và phát triển kỹ năng cho nguồn nhân lực trong ngành bán dẫn cũng đang được chú trọng tại Việt Nam và các quốc gia trong khu vực.

Dù có nhiều cơ hội, ngành bán dẫn ở Đông Nam Á cũng phải đối mặt với một số thách thức. Một trong những vấn đề lớn nhất là thiếu hụt nhân lực lành nghề. Theo thống kê từ International Data Corporation (IDC), nguồn nhân lực được đào tạo bài bản là yếu tố sống còn đối với sự thành công của ngành. Các quốc gia như Malaysia và Việt Nam đang tập trung vào việc cải thiện hệ thống đào tạo nghề và nâng cao kỹ năng cho người lao động trong ngành bán dẫn.

Đại học Quốc gia Hà Nội cho biết sẽ đào tạo khoảng 20.000 sinh viên lĩnh vực chip bán dẫn từ năm 2025, nhiều trường thành viên của Đại học Quốc gia Hà Nội bắt đầu tuyển sinh chương trình đào tạo công nghệ bán dẫn.

Năm 2025, Đại học Quốc gia Hà Nội đã giao Trường Đại học Khoa học Tự nhiên mở chương trình đào tạo cử nhân công nghệ bán dẫn, tuyển sinh khóa đầu với 140 chỉ tiêu.

Trường Đại học Việt Nhật - Đại học Quốc gia Hà Nội cũng dự kiến tuyển sinh khóa đầu tiên chương trình đào tạo công nghệ chip bán dẫn vào năm nay, với chỉ tiêu 100 sinh viên. Năm nay, Trường Đại học Công nghệ - Đại học Quốc gia Hà Nội mở thêm bốn ngành mới, chuyên về công nghệ thông tin, vi mạch bán dẫn.

Sinh viên tốt nghiệp có cơ hội làm việc tại các công ty hàng đầu về sản xuất chip và linh kiện bán dẫn như Micron, Intel, Foxconn, Samsung Electronics, LG Display, Canon, Nissan hay các tập đoàn công nghệ cao như FPT, Viettel, VNPT... Ngoài ra, sinh viên có nhiều cơ hội tiếp cận học bổng để tiếp tục học thạc sĩ, tiến sĩ tại các trường đại học hàng đầu thế giới tại Nhật Bản, Hàn Quốc, Đài Loan (Trung Quốc), Singapore, Mỹ,...

Năm nay, Trường Đại học Công nghệ - Đại học Quốc gia Hà Nội cũng mở thêm 4 ngành mới, chuyên về công nghệ thông tin, vi mạch bán dẫn. Tổng chỉ tiêu ngành này là 480 sinh viên. Những tân sinh viên ngành Công nghệ kỹ thuật Điện tử - Viễn thông định hướng thiết kế vi mạch sẽ được tham gia vào các nhóm nghiên cứu, thiết kế về bán dẫn từ những năm đầu tiên.

Các công nghệ mới như trí tuệ nhân tạo (AI), Internet vạn vật (IoT), blockchain và tự động hóa cũng mang đến cơ hội lớn để nâng cao hiệu quả sản xuất và giảm thiểu tình trạng thiếu hụt lao động. Đặc biệt, công nghệ AI sẽ giúp tăng cường tính minh bạch trong chuỗi cung ứng, đồng thời tạo ra các giải pháp thay thế cho công nhân qua việc áp dụng robot và tự động hóa.

Để tận dụng những cơ hội này, Việt Nam cũng đã công bố chiến lược bán dẫn quốc gia, nhằm thu hút các công ty sản xuất bán dẫn và các nhà cung cấp công nghệ cao vào thị trường trong nước. Chương trình khuyến khích đầu tư và các sáng kiến xanh cũng giúp các nhà đầu tư có thể tham gia vào các dự án bền vững, giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường.

Ngành bán dẫn tại Đông Nam Á đang trên đà phát triển mạnh mẽ, với sự tăng trưởng nhanh chóng của hệ sinh thái khởi nghiệp và sự tham gia của các nhà đầu tư quốc tế. Dù còn nhiều thách thức, nhưng với sự hỗ trợ từ chính phủ và tiềm năng công nghệ, khu vực này đang dần khẳng định vị thế của mình trong ngành công nghiệp bán dẫn toàn cầu. Các quốc gia Đông Nam Á, đặc biệt là Việt Nam, Malaysia và Singapore, đang nắm bắt cơ hội để trở thành trung tâm sản xuất bán dẫn quan trọng trong thập kỷ tới, đóng góp vào sự chuyển mình của nền kinh tế toàn cầu.