Ukraine chi tiền tấn cho hàng vạn drone đánh chặn để diệt drone cảm tử từ Nga

Trong một tuyên bố được đăng lên Telegram hôm 23.7, Bộ trưởng Quốc phòng Denys Shmyhal cho biết Ukraine đã ký bốn hợp đồng liên quan đến công nghệ drone đánh chặn, với tổng trị giá hơn 72 triệu USD.

"Chúng tôi đặc biệt chú trọng đến các loại drone đánh chặn có khả năng đối phó với drone Shahed của Nga", ông Denys Shmyhal tuyên bố, đồng thời cho biết Ukraine cũng đang theo đuổi các quan hệ hợp tác quốc tế để mua thêm loại vũ khí này.

Shahed là loại drone cảm tử do Iran thiết kế, nổi bật nhất là Shahed-136 và Shahed-131, được Nga sử dụng rộng rãi trong cuộc chiến ở Ukraine. Shahed còn được gọi là đạn tuần kích vì có thể bay lượn trên một mục tiêu trước khi lao xuống tấn công. Dù tốc độ bay chậm hơn tên lửa hành trình hay tên lửa đạn đạo, nhưng các drone này rẻ hơn rất nhiều, cho phép Nga sử dụng trong các đợt oanh tạc quy mô lớn.

Đầu tháng 7, ông Arsen Zhumadilov, Giám đốc Cơ quan Mua sắm Quốc phòng Ukraine, nói với truyền thông địa phương rằng cơ quan này đã ký hợp đồng mua hàng chục nghìn chiếc drone đánh chặn, đang được sản xuất hàng loạt. Tuy nhiên, ông không tiết lộ giá trị của các hợp đồng này.

Drone đánh chặn đang trở thành một giải pháp giá rẻ để vô hiệu hóa các loại vũ khí lảng vảng trên tiền tuyến và những thiết bị trinh sát không người lái cao cấp. Thế nhưng, ngày càng có nhiều ý kiến cho rằng loại drone này cũng có thể được dùng để chống lại Shahed - hiện đã được Nga sản xuất trong nước.

Nga thường triển khai các phiên bản tự sản xuất của dòng drone Shahed do Iran thiết kế, gọi là Geran-2, để tăng cường các đợt tấn công. Chúng thường được phối hợp cùng các hoạt động đánh lạc hướng và tên lửa nhắm vào các thành phố Ukraine. Cách triển khai này khiến hệ thống phòng không của Ukraine, vốn đã mỏng, càng thêm khó khăn trong việc ứng phó.

Ukraine cho biết Nga đang trang bị cho các drone của họ đầu đạn có sức công phá lớn hơn, kể cả đầu đạn nhiệt áp, đồng thời sử dụng chúng theo cách khiến việc bắn hạ bằng những giải pháp rẻ tiền như súng máy gắn cố định trở nên khó khăn hơn.

Đạn nhiệt áp còn gọi là "bom chân không", hoạt động bằng cách phát tán một đám mây khí dung chứa chất nổ và sau đó kích nổ nó, tạo ra quả cầu lửa khổng lồ cùng sóng xung kích phá hoại mạnh, đồng thời hút cạn oxy xung quanh. Loại vũ khí hủy diệt và gây tranh cãi này tạo ra các vụ nổ với nhiệt độ cực cao, có thể lên đến hơn khoảng 2.200 độ C và kéo dài hơn các vụ nổ thông thường. Áp suất và sức nóng dữ dội có thể phá hủy các tòa nhà kiên cố, gây thương tích nghiêm trọng và tử vong, đặc biệt là trong không gian kín.

Phải tìm những giải pháp sáng tạo hơn

Ukraine có các hệ thống phòng không hiện đại hơn, nhưng nguồn cung hạn chế và chi phí quá cao đang buộc nước này phải tìm kiếm những giải pháp sáng tạo hơn.

Theo trang Insider, hiện Ukraine được cho có khoảng nửa tá hệ thống phòng không Patriot đang hoạt động. Mỗi hệ thống Patriot có thể gồm tới 8 bệ phóng, mỗi bệ chứa tới 16 quả tên lửa. Những vũ khí này hiệu quả trong việc chống lại máy bay và tên lửa đạn đạo. Các nhà làm luật Mỹ tuần trước đã thông qua việc gửi thêm hệ thống phòng không Patriot tới Đức, sau khi đồng ý để Đức cung cấp trước một số hệ thống nhằm tăng cường phòng thủ cho Ukraine.

Mỗi quả tên lửa đánh chặn Patriot có giá hơn 3 triệu USD. Năng lực sản xuất bị hạn chế và việc sử dụng quá mức sẽ khiến kho dự trữ vốn đã mỏng càng thêm căng thẳng. Vì vậy, tên lửa này không phải là lựa chọn lý tưởng để chống lại drone.

Drone đánh chặn hoạt động tương tự tên lửa đánh chặn, nhưng rẻ hơn rất nhiều và dễ sản xuất hơn.

Nếu không có giải pháp khác, các đợt tấn công liên tục từ Nga bằng Shahed, kết hợp với tên lửa, sẽ khiến hệ thống phòng không của Ukraine bị quá tải. Các chuyên gia quân sự phương Tây gần đây đánh giá rằng Nga có thể sẽ áp đảo các thành phố Ukraine bằng hàng nghìn drone chỉ trong một đêm.

Nhằm quảng bá năng lực sản xuất drone trong nước, truyền thông nhà nước Nga gần đây đã phát sóng hình ảnh những chiếc xe bán tải Mỹ được sửa đổi, được lắp hệ thống phóng drone Shahed.

Nga bắt đầu sử dụng drone do Iran sản xuất cách đây ba năm, nhưng đã nhanh chóng chuyển sang phát triển và sản xuất trong nước.

Drone cảm tử có đầu đạn nhiệt áp lớn khiến Ukraine lo sợ

Nga trang bị đầu đạn nhiệt áp ngày càng lớn cho các drone tấn công cảm tử. Theo lực lượng Ukraine đang đối mặt với mối đe dọa này, tình hình đang trở nên nghiêm trọng hơn, trang Insider đưa tin.

Một binh sĩ phòng không Ukraine cho biết các đầu đạn nhiệt áp của Nga đang trở nên lớn hơn, trong khi một nhân viên cứu hộ nói rằng chúng xuất hiện ngày càng thường xuyên.

Oleksiy, phó chỉ huy một đơn vị phòng không cơ động thuộc Lực lượng Phòng vệ Lãnh thổ đang hoạt động gần Kyiv (thủ đô Ukraine), nói với Insider rằng Nga đã trang bị đầu đạn nhiệt áp cho các drone kiểu Shahed từ khá lâu rồi.

Tuy nhiên, điều đang thay đổi là kích thước của đầu đạn, cùng với một số yếu tố khác. Oleksiy cho biết khối lượng chất nổ đã tăng từ 40kg lên đến 90kg. "Vì vậy, sức công phá giờ đây lớn hơn rất nhiều", anh nói.

Oleksiy cho biết đơn vị của anh, chuyên sử dụng súng máy gắn trên xe tải, vẫn chưa bắn hạ được các drone nhiệt áp cỡ lớn hơn, nhưng những thiết bị này đã bắt đầu xuất hiện trong báo cáo quân sự Ukraine từ cuối năm ngoái.

Một nhân viên cứu hộ thuộc Cơ quan Dịch vụ Khẩn cấp Nhà nước Ukraine, yêu cầu giấu tên vì lý do an ninh, giải thích với Insider rằng "đầu đạn nhiệt áp nguy hiểm và gây hủy diệt nhiều hơn rất nhiều" so với chất nổ thông thường.

Nhân viên này cho biết không nắm rõ về đầu đạn lớn hơn, nhưng xác nhận rằng Nga đã sử dụng drone mang đầu đạn nhiệt áp với tần suất ngày càng cao. Theo anh, những vũ khí như vậy có thể "thiêu rụi mọi thứ" xung quanh.

Oleksiy cho biết đạn nhiệt áp có thể phá hủy mọi thứ từ nhà nhỏ đến các tòa nhà nhiều tầng.

Theo trang Insider, quân đội Nga được cho đã sử dụng vũ khí nhiệt áp từ những ngày đầu trong cuộc tấn công Ukraine trên quy mô lớn. Ukraine và Anh đã đặc biệt lên án việc sử dụng hệ thống TOS-1A, bệ phóng tên lửa đa nòng bọc thép có thể khai hỏa đầu đạn nhiệt áp.

Bộ Quốc phòng Anh từng tuyên bố rằng quân đội Nga sử dụng vũ khí này trong các cuộc chiến tại Afghanistan và Chechnya.

Kateryna Stepanenko, phó trưởng nhóm nghiên cứu Nga tại Viện Nghiên cứu Chiến tranh (Mỹ), nói Nga đã bắt đầu tích hợp đầu đạn nhiệt áp vào drone Shahed trên quy mô lớn từ mùa hè và mùa thu năm ngoái, giúp các vũ khí này "gây thiệt hại nhiều hơn cho các tòa nhà".

Bà Kateryna Stepanenko nói rằng Nga đã sử dụng drone Shahed mang đầu đạn nhiệt áp trong một cuộc tấn công vào cơ sở hạ tầng dân sự ở thành phố Kharkiv (Ukraine) đầu tháng 7. Các nguồn tin từ Nga cho thấy nước này cũng đang sử dụng loại vũ khí đó để tấn công mục tiêu quân sự của Ukraine trên tiền tuyến.

Dù việc sử dụng đầu đạn nhiệt áp không phải là điều mới, Nga vẫn đang tiếp tục điều chỉnh cách thức triển khai các đòn tấn công, Kateryna Stepanenko nhấn mạnh.

"Việc tích hợp đầu đạn nhiệt áp vào các drone được sản xuất rẻ tiền có thể cho phép Nga gia tăng số lượng cuộc tấn công - vốn trước đây cần đến các hệ thống lớn hơn và dễ bị phát hiện như TOS-1", Kateryna Stepanenko nói, đồng thời cho biết thêm rằng "người Nga cũng đang cố gắng làm cho các cuộc tấn công này chính xác hơn".

TOS-1 là hệ thống pháo phản lực hạng nặng của Nga, được thiết kế để phóng đạn có đầu đạn nhiệt áp.

Đầu tháng 7, quân đội Ukraine cho biết đã thực hiện cuộc tấn công tầm xa vào một nhà máy của Nga chuyên sản xuất đầu đạn nhiệt áp cho drone Shahed. Hàng động đó có thể phản ánh nỗ lực của Ukraine nhằm kiềm chế mối đe dọa này.

Đánh giá này được đưa ra trong bối cảnh Nga tăng cường tấn công Ukraine bằng mẫu drone Shahed-136 khét tiếng, mà Nga đã sản xuất hàng loạt tại các nhà máy trong nước.

Vài tuần gần đây, Nga thực hiện hàng loạt cuộc tấn công lớn vào Ukraine với hàng trăm tên lửa và drone, gồm cả Shahed và các hệ thống mồi nhử, nhằm làm cạn kiệt kho dự trữ phòng không vốn đã hạn chế của Ukraine.

Chỉ riêng hôm 15.7 vừa qua, không quân Ukraine cho biết Nga tấn công bằng gần 270 chiếc drone Shahed và drone mồi nhử, trong đó khoảng 2/3 đã bị bắn hạ.