Trung tâm điện toán Nhã Giang-1 mở rộng kế hoạch “Dữ liệu phía đông, Điện toán phía tây” của Trung Quốc đến Tây Tạng, hướng tới phát triển nền kinh tế số ở vùng cao.
Nhịp đập khoa học

Trung Quốc xây trung tâm AI trên ‘nóc nhà thế giới’: Tiết kiệm 320 triệu kWh điện mỗi năm

Sơn Vân 22:34 28/06/2025

Trung tâm điện toán Nhã Giang-1 mở rộng kế hoạch “Dữ liệu phía đông, Điện toán phía tây” của Trung Quốc đến Tây Tạng, hướng tới phát triển nền kinh tế số ở vùng cao.

Nhã Giang-1, trung tâm điện toán tiên tiến nằm ở thành phố Sơn Nam (được xem là cái nôi của nền văn minh Tây Tạng bên dòng sông Nhã Lỗ Tạng Bố), đã chính thức đi vào hoạt động như một phần trong kế hoạch của Trung Quốc nhằm biến nơi được mệnh danh là “nóc nhà thế giới” thành mặt trận chiến lược cho siêu máy tính bền vững.

Cơ sở này là trung tâm lớn đầu tiên của dự án “Dữ liệu phía đông, Điện toán phía tây” trên cao nguyên Tây Tạng, tận dụng điều kiện môi trường khắc nghiệt của khu vực để thực hiện các tác vụ huấn luyện trí tuệ nhân tạo (AI) quy mô lớn, lên tới hàng triệu giờ xử lý mỗi năm, và tiết kiệm năng lượng hơn đáng kể.

Trung Quốc có kế hoạch khai thác cái lạnh tự nhiên, nguồn năng lượng Mặt trời dồi dào và công nghệ thu hồi nhiệt thải tiên tiến để xây dựng thêm các trung tâm AI như Nhã Giang-1, tọa lạc ở độ cao 3.600 mét so với mực nước biển.

Nhã Giang-1 tọa lạc tại Sơn Nam, một thành phố thuộc khu tự trị Tây Tạng, trong giai đoạn đầu sẽ triển khai hơn 256 máy chủ điện toán tiên tiến, cung cấp tổng công suất xử lý lên tới 2.000 petaflop (đơn vị đo tốc độ xử lý các phép toán dấu phẩy động mỗi giây).

Cơ sở này được phát triển chung bởi Công ty Công nghệ Điện toán Tây Tạng Nhã Lỗ Tạng Bố và chính quyền địa phương, với mục tiêu tiên phong trong việc xây dựng các nền kinh tế số vùng cao.

trung-quoc-xay-trung-tam-ai-tren-noc-nha-the-gioi-tiet-kiem-320-trieu-kwh-dien-moi-nam.jpg
Nhã Giang-1 là trung tâm điện toán lớn đầu tiên của dự án "Dữ liệu phía đông, Điện toán phía tây" trên Tây Tạng, tận dụng môi trường đặc biệt để thực hiện các nhiệm vụ huấn luyện AI quy mô lớn, tiết kiệm năng lượng hơn đáng kể - Ảnh: Handout

“Nhã Giang-1 sẽ thúc đẩy đổi mới tiên phong trong các lĩnh vực như huấn luyện AI, lái xe tự động, chăm sóc sức khỏe thông minh và giám sát hệ sinh thái vùng cao. Nhiều mối quan hệ hợp tác đã được thiết lập để thúc đẩy các lĩnh vực này”, ông Han Shuangshuang, Tổng giám đốc ông ty Công nghệ Điện toán Tây Tạng Nhã Lỗ Tạng Bố, cho biết trong một cuộc phỏng vấn với Khoa học và Công nghệ Nhật Báo. Đây là là tờ báo chính thức của Bộ Khoa học và Công nghệ Trung Quốc.

Chuyển việc xử lý dữ liệu từ các khu vực phía đông sang phía tây

Trung Quốc đã khởi động chiến lược “Dữ liệu phía đông, Điện toán phía tây” vào năm 2022 nhằm chuyển việc xử lý dữ liệu từ các khu vực phía đông, nơi có nhu cầu điện toán cao, sang các khu vực phía tây có nguồn năng lượng tái tạo dồi dào. Sáng kiến quốc gia này thiết lập các trung tâm dữ liệu ở phía tây để xử lý các tác vụ phân tích ngoại tuyến, lưu trữ và điện toán không khẩn cấp từ miền đông Trung Quốc.

Điện toán không khẩn cấp là các tác vụ xử lý dữ liệu không yêu cầu thực hiện ngay lập tức, tức là có thể trì hoãn hoặc thực hiện vào thời điểm khác mà không ảnh hưởng đến kết quả tổng thể.

trung-quoc-xay-trung-tam-ai-tren-noc-nha-the-gioi-tiet-kiem-320-trieu-kwh-dien-moi-nam1.jpg
Nhã Giang-1 nằm ở độ cao 3.600 mét tại thành phố Sơn Nam - Ảnh: Handout

Tiết kiệm 320 triệu kWh điện và giảm được 280.000 tấn khí thải carbon mỗi năm

Nhã Giang-1 tận dụng môi trường đặc biệt của Tây Tạng để vận hành bền vững. Vị trí cao mang lại điều kiện tự nhiên lạnh và ít oxy, giúp giảm nhu cầu làm mát, trong khi các nguồn năng lượng tái tạo dồi dào, bao gồm năng lượng Mặt trời, thủy điện và gió, giảm chi phí vận hành.

Tuy nhiên, một báo cáo của chính quyền địa phương thừa nhận có sự căng thẳng giữa giá trị sinh thái đặc biệt của khu vực và các yêu cầu kinh tế cùng công nghệ từ chương trình này.

“Để giải quyết thách thức toàn cầu trong việc cân bằng giữa nhu cầu điện toán và bảo vệ sinh thái khi xây dựng trung tâm dữ liệu ở độ cao 3.600 mét so với mực nước biển, trung tâm này áp dụng hệ thống đổi mới: Năng lượng mặt trời + thu hồi nhiệt thải + làm mát hiệu suất cao”, theo báo cáo từ Cục xúc tiến đầu tư của Sơn Nam.

Cách tiếp cận tích hợp này giúp trung tâm duy trì chỉ số hiệu quả sử dụng năng lượng hàng đầu ngành dưới mức 1,3, đạt hiệu quả năng lượng cao hơn 40% so với các trung tâm dữ liệu thông thường.

Báo cáo cho biết khi đạt công suất tối đa, Nhã Giang-1 có khả năng xử lý khoảng 4 triệu giờ huấn luyện AI hàng năm cho khu vực miền đông Trung Quốc, tương đương việc tiết kiệm 320 triệu kilowatt-giờ (kWh) điện và giảm được 280.000 tấn khí thải carbon mỗi năm.

Tác động đến môi trường của trung tâm cũng được giảm thiểu thông qua 25.000 mét vuông tấm pin năng lượng Mặt trời đặt tại chỗ, tạo ra 48 gigawatt-giờ điện sạch mỗi năm. Hệ thống thu hồi nhiệt tiên tiến còn chuyển đổi nhiệt thải từ máy chủ thành hệ thống sưởi cho các cơ sở lân cận, loại bỏ nhu cầu tiêu thụ khoảng 12.000 tấn than mỗi năm.

Kế hoạch ban đầu “Dữ liệu phía đông, Điện toán phía tây” chỉ định 8 trung tâm điện toán quốc gia, với các cụm phía tây chỉ vươn tới khu tự trị Ninh Hạ và tỉnh Cam Túc. Nhã Giang-1 đã mở rộng khuôn khổ này đến tận Tây Tạng.

Ông Han Shuangshuang nhấn mạnh vai trò của Nhã Giang-1 như một “nút thắt then chốt” trong kế hoạch phát triển “đỉnh Everest điện toán” của Tây Tạng, kết nối Thành Quan với các trung tâm khu vực như Lâm Chi và Xương Đô thuộc khu tự trị Tây Tạng.

Bài liên quan
Cựu CEO Google: Nên dốc toàn lực xây trung tâm dữ liệu AI vì không bao giờ đạt được các mục tiêu về khí hậu
Eric Schmidt, cựu Giám đốc điều hành Google, nói đã đến lúc chúng ta phải đầu tư toàn diện vào cơ sở hạ tầng trí tuệ nhân tạo (AI) vì các mục tiêu về khí hậu quá khó để đạt được.

(0) Bình luận
Nổi bật Một thế giới
Tấn công mạng ngày càng tinh vi, cách nào để DN Việt không trở thành ‘mồi ngon’ của hacker?
6 giờ trước Nhịp đập khoa học
Nói về an ninh mạng, ông Lê Trần Hải Minh, Phó trưởng phòng Chính sách An ninh thông tin Vietcombank, ví von rằng cửa chính khi được khóa chặt, canh giữ cẩn thận thì trộm sẽ không vào, nhưng chúng lại tìm cửa sau - những chỗ phòng thủ yếu.
Đừng bỏ lỡ
Mới nhất
POWERED BY ONECMS - A PRODUCT OF NEKO
Trung Quốc xây trung tâm AI trên ‘nóc nhà thế giới’: Tiết kiệm 320 triệu kWh điện mỗi năm