Cách đây tròn 50 năm (1975 - 2025), sau ngày miền Nam được giải phóng, đất nước thống nhất, thực hiện chủ trương của Khu ủy Đông Nam Bộ, Ban Công vận Khu ủy miền Đông đã tiếp quản 12 đồn điền cao su của tư bản Pháp và thành lập Công ty Quốc doanh Cao su Đồng Nai do ông Lê Sắc Nghi làm Tổng giám đốc, ông Phạm Sơn Tòng làm Phó tổng giám đốc để lãnh đạo khôi phục và phát triển sản xuất, xây dựng vùng chuyên canh cao su xã hội chủ nghĩa.
50 năm qua, Công ty Quốc doanh Cao su Đồng Nai đã được đổi tên thành Công ty Cao su Đồng Nai, và hiện nay là Tổng công ty Cao su Đồng Nai (sau đây gọi tắt là Tổng công ty), hoạt động theo mô hình công ty mẹ - công ty con, thuộc sự quản lý nhà nước của Tổng cục Cao su Việt Nam – Tổng công ty Cao su Việt Nam (trước kia), và nay là Tập đoàn Công nghiệp Cao su Việt Nam. Qua 50 năm xây dựng và phát triển, Tổng công ty luôn phát huy truyền thống anh dũng kiên cường trong chiến đấu bảo vệ Tổ quốc, và cần cù sáng tạo, anh hùng trong lao động xây dựng đất nước, hoàn thành trọng trách mà Đảng và nhân dân giao phó.
Thời kỳ khôi phục và xây dựng vùng chuyên canh cao su xã hội chủ nghĩa
Sáng ngày 17.5.1975, Ban giám đốc Công ty Cao su Đồng Nai tổ chức Hội nghị đại biểu công nhân cao su đầu tiên tại căn nhà của tên chủ Tây ở trung tâm An Lộc, 81 đại biểu công nhân đã về dự. Với tinh thần là người chủ thực sự của các đồn điền cao su, nhà máy chế biến mủ, các đại biểu tập trung thảo luận, tìm biện pháp khắc phục mọi trở ngại, tiếp tục khôi phục sản xuất cao su, giải quyết việc làm cho công nhân, đồng thời Hội nghị quyết định lấy ngày 2.6.1975 là ngày ra quân đầu tiên của toàn thể cán bộ, công nhân, viên chức trong công ty để bắt tay xây dựng cuộc sống mới.
Hội nghị ngày 17.5.1975 được đánh giá như một “Hội nghị Diên Hồng của công nhân cao su Đồng Nai”, là một bước ngoặt lịch sử, đánh dấu một chặng đường phát triển mới đối với Cao su Đồng Nai.
Đúng sáng ngày 2.6.1975, tiếng còi tầm của nhà máy An Lộc vang lên, trên 5.000 cán bộ, công nhân viên chức toàn công ty chính thức làm việc với tư thế của người chiến thắng, bắt đầu làm chủ vận mệnh của mình, làm chủ vườn cây, nhà máy, làm chủ tài sản xã hội chủ nghĩa. Ngày 2.6 đã đi vào lịch sử phát triển như một ngày khai sinh và là ngày truyền thống của Cao su Đồng Nai.
Kể từ đó đến nay, Tổng công ty đã trải qua những mốc phát triển quan trọng, đó là: Chỉ sau 7 tháng của năm 1975, vừa khôi phục vừa sản xuất, công ty đưa vào khai thác được 18.532ha vườn cây, chế biến và giao nộp cho Nhà nước 10.500 tấn mủ cao su đủ tiêu chuẩn xuất khẩu, vượt 7,8% kế hoạch, đó là món quà đầu tiên của công nhân cao su dâng lên Tổ quốc. Món quà đó là niềm tự hào của công nhân cao su được đóng góp sức mình để xây dựng lại đất nước sau chiến tranh, mà trước đây mồ hôi, nước mắt và cả máu mình chảy ra chỉ làm giàu cho bọn thực dân tư sản Pháp.
Chỉ trong 10 năm (2.6.1975 đến 2.6.1985) vừa khôi phục, vừa phát triển sản xuất, công ty đã phục hồi lại 21.000ha vườn cây kiệt mủ trước đây của thực dân Pháp để lại và trồng mới thêm 31.000ha, đưa tổng diện tích vườn cây cao su công ty lên trên 52.000ha, trong đó có trên 5.000ha đã được đưa vào khai thác mủ. Diện tích cao su do công nhân Cao su Đồng Nai trồng trong 10 năm bằng gấp 1,5 lần so với tư sản Pháp trồng trong gần 68 năm ở 12 đồn điền trên đất Đồng Nai. Lực lượng lao động lúc này lên đến 38.000 người, tăng gấp 8 lần so với cuối tháng 5.1975 và gần 60.000 gia thuộc.
Ổn định và phát triển, trở thành Anh hùng lao động trong thời kỳ đổi mới
Bước vào thời kỳ đổi mới, tập thể cán bộ, công nhân viên - lao động Tổng công ty sáng tạo, đoàn kết một lòng, nỗ lực phấn đấu hoàn thành và hoàn thành vượt mức các chỉ tiêu, kế hoạch Nhà nước giao. Với thành tích đặc biệt xuất sắc trong kháng chiến chống Mỹ cứu nước, ngày 23.5.2005, Chủ tịch nước Trần Đức Lương đã ký Quyết định số 495/2005-QĐ/CTN phong tặng danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân cho Đồn điền cao su Đồng Nai (Công ty Cao su Đồng Nai).
Tổng công ty không ngừng nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh, mở rộng diện tích cao su tái canh bằng giống mới cho năng suất cao, đẩy mạnh cơ giới hóa và ứng dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất, chế biến, đa dạng hóa sản phẩm đáp ứng nhu cầu của khách hàng.
Tổng doanh thu trong 5 năm từ 2006 - 2010 đạt 10.218 tỉ đồng, trong đó doanh thu từ sản xuất cao su là 8.591 tỉ đồng. Kim ngạch xuất khẩu là 243.862.000 USD. Tổng lợi nhuận 5 năm đạt 3.544 tỉ đồng, trong đó lợi nhuận từ sản xuất kinh doanh mủ cao su là 2.566 tỉ đồng. Nộp ngân sách nhà nước 5 năm 1.234 tỉ đồng, đạt 104,46%, trong đó nộp thuế thu nhập doanh nghiệp 930 tỉ đồng. Nộp Tập đoàn 5 năm 1.317 tỉ đồng, đạt 118,39% kế hoạch, trong đó nộp lợi nhuận và nộp vốn vhà nước 1.251 tỉ đồng.
Chuyển đổi mô hình hoạt động, bứt phá, hội nhập
Ngày 4.5.2009, Bộ Nông nghiệp - Phát triển nông thôn ban hành Quyết định số 1279/QĐ-BNN-ĐMDN, thành lập Tổng công ty Cao su Đồng Nai (công ty mẹ) là công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên, là đơn vị thành viên của Tập đoàn Công nghiệp Cao su Việt Nam, hoạt động theo mô hình công ty mẹ - công ty con. Tổng công ty hiện có 8 phòng ban chuyên môn, 10 nông trường cao su, 3 nhà máy chế biến với công suất thiết kế 49.000 tấn/năm; 7 công ty con hoạt động trong các lĩnh vực trồng, chăm sóc, chế biến cao su; chế biến gỗ; đầu tư hạ tầng khu công nghiệp; tham gia góp vốn vào 7 công ty liên kết và 5 dự án đầu tư khác.
Không chỉ mở rộng diện tích cao su tại tỉnh Đồng Nai, Tổng công ty còn đầu tư và phát triển cao su tại tỉnh Lâm Đồng, và qua nước bạn Lào, Campuchia. Tổng diện tích đất trồng cao su trong và ngoài nước là 39.151ha. Trong đó, tại tỉnh Đồng Nai là 31.044 ha, Lâm Đồng 1.492ha, Lào 991ha, Campuchia 4.712ha.
Là đơn vị có quy mô quản lý lớn nhất trong toàn Tập đoàn, trong suốt hành trình phát triển, Tổng công ty không ngừng đổi mới, sáng tạo, xây dựng hệ thống logistics đồng bộ, phát triển chuỗi giá trị từ vườn cây – chế biến – thương mại, từng bước khẳng định vai trò là mắt xích quan trọng trong chuỗi cung ứng cao su thiên nhiên toàn cầu.
Tổng công ty đã xây dựng hệ thống quy trình quản lý đồng bộ, thống nhất từ Tổng công ty đến các nông trường, xây dựng hệ sinh thái số trên các lĩnh vực, đơn giản hóa quá trình quản lý, đảm bảo thông tin kịp thời, giúp Ban điều hành đưa ra những quyết định đúng đắn, nhanh nhạy. Hệ sinh thái số của Tổng công ty hiện có: DNRC-GIS, phần mềm lịch nông vụ, quản lý sản lượng, quản lý lao động, hệ thống truy xuất nguồn gốc nguyên liệu DNRC-Traceability đảm bảo quy định chống phá rừng của châu Âu (EUDR), VFCS/PEFC – FM. Đây là sự khởi đầu đảm bảo cho hành trình phát triển bền vững, hội nhập với xu thế chung của quốc tế và khu vực, góp phần nhanh chóng cùng tỉnh nhà đạt mốc Net Zero vào năm 2050.
Trong giai đoạn 2015 – 2025, Tổng công ty đã ghi dấu ấn nổi bật trên các lĩnh vực hoạt động sản xuất kinh doanh.
Các sản phẩm của Tổng công ty được chứng nhận nhãn hiệu Cao su Việt Nam, đáp ứng tiêu chuẩn VFCS/PEFC, Chuỗi hành trình sản phẩm CoC. Cơ cấu chủng loại sản phẩm được chuyển đổi phù hợp với nhu cầu của thị trường. Ngoài các sản phẩm truyền thống, Tổng công ty đã sản xuất thành công các sản phẩm có giá trị gia tăng cao như:Pale Crepe, Latex Low - protein, Latex TMTD - Free, SVR L, SVR 3L Low-protein. Tổng công ty cũng tạo nền tảng cho việc phát triển sản phẩm mới có tính đột phá, có giá trị gia tăng cao, chấm dứt việc sơ chế xuất thô sản phẩm cao su. Bên cạnh đó, nghiên cứu các sản phẩm cao su thiên nhiên thay thế silicone/cao su tổng hợp với giá thành cạnh tranh so với các sản phẩm cùng chủng loại trên thị trường. Ngoài ra, sản xuất thành công các chế phẩm phục vụ trực tiếp cho vườn cây, đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững. Các hoạt động trong nhà máy đảm bảo xanh – sạch, sử dụng nguồn nhiên liệu sạch, tái sử dụng hoàn toàn nước thải sau khi xử lý.
Sản phẩm thương hiệu Donaruco được xuất khẩu đến hơn 30 nước trên thế giới. Tổng công ty đã xây dựng được mối quan hệ rộng rãi với các tổ chức quốc tế như Viện Nghiên cứu bền vững Riken, Hiệp hội Thương mại cao su Nhật Bản, Tổ chức PEFC, Hiệp hội Thương mại cao su châu Âu, Hiệp hội Xuất nhập khẩu Hàn Quốc, khẳng định thương hiệu Donaruco trên thị trường và tạo điều kiện sản xuất sản phẩm mới, có giá trị gia tăng cao.
Đằng sau những thành tựu to lớn đó là những con người bình dị – người công nhân miệt mài trên vườn cây, nhà máy, người kỹ sư lặng thầm nghiên cứu trong phòng thí nghiệm, ban lãnh đạo tâm huyết gắn bó trọn đời với cây cao su. Dòng nhựa trắng như sợi chỉ đỏ xuyên suốt kết nối bao thế hệ trong đại gia đình Cao su Đồng Nai. Những cặp vợ chồng nên duyên chồng vợ, những đứa trẻ sinh ra được chắp cánh ước mơ và quay trở về cống hiến cho đơn vị, đó niềm tự hào nghề nghiệp, là giá trị truyền thống được giữ gìn và phát huy.
Xác định nguồn nhân lực là tài sản quý giá, Tổng công ty thực hiện các giải pháp tối ưu để nâng cao thu nhập, cải thiện đời sống cho gần 4.000 cán bộ, công nhân lao động. Thu nhập bình quân 5 năm qua đạt hơn 12 triệu đồng/người/tháng. Các chế độ chính sách khác được thực hiện đầy đủ, kịp thời. Ý kiến của người lao động luôn được lắng nghe, trao đổi và giải quyết để điều chỉnh phù hợp; những khó khăn trong đời sống luôn được các cấp quan tâm, hỗ trợ.
Dưới sự lãnh đạo của Đảng bộ Tổng công ty, đội ngũ công nhân Cao su Đồng Nai không ngừng phát triển. Niềm tin và sự gắn bó sắt son của công nhân cao su Đồng Nai với Đảng, sự quan tâm của Đảng đối với công nhân đã, đang và luôn luôn là nguồn lực vô tận cho công nhân cao su Đồng Nai dù khó khăn nào cũng vượt qua, nhiệm vụ chính trị nào cũng hoàn thành xuất sắc, có nhiều đóng góp to lớn vào quá trình phát triển kinh tế - xã hội tỉnh Đồng Nai, trở thành lá cờ đầu của ngành cao su Việt Nam.
Bước vào kỷ nguyên mới, Tổng công ty tiếp tục phát huy thế mạnh, kinh nghiệm đúc rút được trong 50 năm qua làm động lực phát triển, không ngừng đổi mới để thích ứng linh hoạt với thời đại, kiên định với chiến lược phát triển bền vững trên 3 trụ cột kinh tế - xã hội - môi trường.
Trong hoạt nông nghiệp, Tổng công ty phát huy thế mạnh hiệu suất vườn cây hiện có để vươn lên trở thành đơn vị có năng suất cao nhất Việt Nam và thế giới. Phấn đấu đến năm 2030 năng suất vườn cây đạt 3 tấn/ha; từng bước triển khai tự động hóa công tác khai thác trên vườn cây bằng robot.
Đẩy mạnh sản xuất các sản phẩm tinh chế, tạo ra giá trị gia tăng cao trên sản phẩm đầu cuối của Tổng công ty, hạn chế tình trạng xuất thô. Hình thành hệ thống sản phẩm đa dạng đáp ứng yêu cầu phát triển xanh – sạch và dễ ứng dụng.
Tiếp tục đầu tư phát triển khu công nghiệp, lĩnh vực logistic, khu dân cư, nhà ở xã hội; hợp tác triển khai dự án nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, nâng cao hiệu quả sử dụng đất; sản xuất các sản phẩm gỗ tinh chế, khai thác thế mạnh nguồn nguyên liệu gỗ cao su.
Xây dựng và hoàn thiện hệ thống quản lý số hiện đại dựa trên công nghệ đám mây, vệ tinh, viễn thám; đưa ứng dụng quản lý số vào tất cả các ngóc ngách trong hệ thống nông nghiệp, vườn cây nhà máy, quản lý, quản trị, toàn bộ hoạt động sản xuất kinh doanh; đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao đáp ứng yêu cầu phát triển của đơn vị.
50 năm – một chặng đường đáng tự hào. Từ mảnh đất bị bom đạn cày xới, bằng ý chí, niềm tin một tương lai tươi sáng, các thế hệ cán bộ công nhân viên Cao su Đồng Nai đã nỗ lực lao động, cống hiến trí tuệ - tâm sức để hôm nay dòng vàng trắng chảy mãi trên mảnh đất Đồng Nai nghĩa tình, trở thành những rừng cao su trù phú, từ giấc mơ hồi sinh sau chiến tranh đến thương hiệu mạnh trên bản đồ ngành cao su quốc tế.