Kỹ thuật số giúp người phụ nữ bại liệt vẽ tranh bằng ý nghĩ
Một người phụ nữ bị liệt suốt hai thập niên đã lấy lại khả năng tương tác với máy tính nhờ Neuralink - Công ty công nghệ sinh học thần kinh do Elon Musk sáng lập.
Phá vỡ giới hạn để đạt tự do nhờ kỹ thuật số
Nhờ thiết bị cấy ghép mang tính cách mạng của Neuralink, Audrey Crews, có thể viết tên mình trên màn hình máy tính sau 20 năm bị liệt.
"Tôi đã thử viết tên mình lần đầu tiên sau 20 năm. Tôi đang cố gắng", Crews chia sẻ trên X cùng với hình ảnh minh họa cho nỗ lực của mình. Cô sử dụng giao diện não-máy tính (BCI).
Cuộc đời của người phụ nữ 36 tuổi đến từ Louisiana này đã thay đổi kể từ sau một tai nạn ô tô năm 2005.
Tai nạn đã làm tổn thương các đốt sống C4 và C5 ở cổ, khiến cô bị liệt tứ chi và mất hoàn toàn cảm giác ở tay và chân. Tuy nhiên, thủ thuật cấy ghép của Neuralink đã mang lại tia hy vọng mới. Một thiết bị nhỏ bằng đồng xu đã được đặt vào vỏ não vận động của Crews trong tháng này, mở ra cánh cửa cho khả năng điều khiển máy tính bằng ý nghĩ.
Những bài đăng của Crews trên X sau ca phẫu thuật đã tiết lộ sự thay đổi kỳ diệu trong cuộc sống của cô. Cô giờ đây có thể vẽ tranh, viết chữ, cuộn chuột và sử dụng bàn phím - tất cả chỉ bằng sức mạnh của ý nghĩ.
Trước những phản hồi tích cực từ cộng đồng mạng, Crews chia sẻ cảm giác "được giải thoát" và thậm chí, cô còn bắt đầu nhận được yêu cầu vẽ tranh, coi đó là cách thực hành với thiết bị cấy ghép.
Tầm nhìn của Elon Musk
Elon Musk, Giám đốc điều hành của SpaceX và Tesla, đồng sáng lập Neuralink vào năm 2016 với một đội ngũ chuyên gia hàng đầu trong các lĩnh vực khoa học thần kinh, kỹ thuật và robot học. Mục tiêu của họ không chỉ dừng lại ở việc điều trị các rối loạn não mà còn hướng tới việc hợp nhất trí tuệ con người với AI, mở ra tiềm năng tăng cường khả năng của con người trong tương lai.
Năm 2019, Musk đã trình làng cấy ghép N1, một thiết bị nhỏ được đặt trên não, có khả năng đọc và chuyển dịch các tín hiệu điện thành hành động, ví dụ như di chuyển con trỏ trên màn hình máy tính.
Audrey Crews là người thứ 9 trải qua quy trình đột phá này. Việc cấy ghép đã giúp các bệnh nhân bị liệt nặng hoặc mắc các bệnh lý thần kinh như xơ cứng teo cơ một bên (ALS) có thể điều khiển các thiết bị điện tử bằng thần giao cách cảm. "Tôi là người phụ nữ đầu tiên trên thế giới làm được điều này," Crews tự hào chia sẻ trên X.
Cô giải thích: "Hãy tưởng tượng ngón trỏ của bạn là chuột trái và việc di chuyển con trỏ là bằng cổ tay của bạn, mà không cần thực hiện vật lý. Chỉ là một ngày bình thường sử dụng thần giao cách cảm".
Cô còn khoe những bức vẽ mới nhất của mình, gồm hình trái tim, hoa, cầu vồng và cả những khuôn mặt. Tất cả đều được tạo ra bằng cách điều khiển con trỏ thông qua những suy nghĩ gửi đến cấy ghép N1.
Công nghệ đằng sau phép màu
Ca phẫu thuật của Crews tại Trung tâm Y tế Đại học Miami là một quy trình phức tạp, gồm việc khoan một lỗ nhỏ vào hộp sọ để các bác sĩ phẫu thuật có thể đặt 128 sợi dây mỏng hơn sợi tóc người vào vỏ não vận động của cô.
Những sợi dây này mang hơn 1.000 điện cực có chức năng phát hiện các tín hiệu điện, hay còn gọi là xung neuron, được tạo ra bởi các tế bào não khi một người nghĩ về việc thực hiện cử động. Mỗi suy nghĩ sẽ tạo ra một mô hình hoạt động não riêng biệt.
Thiết bị cấy ghép được cấp nguồn bởi một viên pin nhỏ sạc không dây, truyền các xung neuron đến máy tính hoặc điện thoại thông minh chạy phần mềm của Neuralink thông qua Bluetooth. Sau đó, những tín hiệu này sẽ được dịch thành các lệnh điều khiển trên thiết bị.
Khi được hỏi trên X liệu cô có bao giờ nghĩ mình có thể làm được điều gì đó tương tự như thế này nữa không? Crews đã trả lời đầy xúc động: "Không phải trong những giấc mơ hoang dại nhất của tôi, nhưng tương lai đã ở đây". Elon Musk cũng đã chia sẻ lại câu chuyện của Crews, bình luận: "Cô ấy đang điều khiển máy tính của mình chỉ bằng cách suy nghĩ. Hầu hết mọi người không nhận ra điều này là có thể".
Người bệnh nữ đầu tiên của Neuralink thừa nhận rằng BCI không giúp cô đi lại hoặc lấy lại bất kỳ cử động nào ở chi, nhưng cô hy vọng đột phá này sẽ mở ra cánh cửa để cô viết một cuốn sách về hành trình đầy cảm hứng của mình.
"Tôi đã bị liệt tứ chi từ năm 16 tuổi, vì vậy tôi có rất nhiều điều để kể", Crews giải thích.
Hy vọng trong tương lai
Hiện tại, cấy ghép N1 vẫn đang trong giai đoạn thử nghiệm, độ an toàn cũng như hiệu quả lâu dài của nó vẫn đang được kiểm tra. Trường hợp của Noland Arbaugh, người đầu tiên sử dụng cấy ghép N1, cho thấy một số thách thức khi các sợi kết nối với vỏ não vận động của anh bị co lại, Neuralink phải điều chỉnh lại thiết bị để duy trì kết nối.
Giấc mơ của Musk về việc các thiết bị cấy ghép tăng cường khả năng của con người vẫn còn ở giai đoạn lập kế hoạch. Chúng chưa thể "đọc suy nghĩ" vượt ra ngoài các tác vụ chuyển động cụ thể, như di chuyển con trỏ trên màn hình.
Tuy nhiên, đối với Audrey Crews và 8 bệnh nhân khác, công nghệ này đã mang lại cho họ một phần sự độc lập tưởng chừng đã mất vĩnh viễn, đồng thời mở ra một kỷ nguyên mới đầy hứa hẹn cho những người mắc các chứng bệnh thần kinh nghiêm trọng.