Thời điểm vàng để nâng cấp máy tính lên AI PC

Sự trùng hợp giữa "điểm dừng" của Windows 10 và sự gia tăng mạnh mẽ của các AI PC trên thị trường đã tạo ra một động lực kép chưa từng có cho các nâng cấp công nghệ.

Nghiên cứu từ Dell tiết lộ rằng 80% doanh nghiệp tại Anh đã hoặc đang trong quá trình chuyển đổi sang Windows 11. Đáng chú ý, họ không chỉ coi đây là một bản cập nhật hệ điều hành đơn thuần, mà là một cơ hội chiến lược để áp dụng các PC sẵn sàng cho AI. Gần ba phần tư (71%) các nhà hoạch định công nghệ thông tin đồng tình rằng đây là lúc lý tưởng để nâng cấp lên những chiếc AI PC mạnh mẽ hơn.

AI PC: Hơn cả một bản nâng cấp

Việc chuyển đổi sang Windows 11 đang thúc đẩy nhiều doanh nghiệp xem xét nghiêm túc về AI PC. Gần một nửa (47%) đồng ý rằng AI PC mang lại các tính năng bảo mật nâng cao và 44% tin rằng chúng sẽ giúp tăng năng suất làm việc của nhân viên. Điều này đặc biệt quan trọng khi khoảng hai phần ba (64%) coi phần cứng có khả năng AI là yếu tố then chốt cho hoạt động trong tương lai.

Nhu cầu về các tính năng bảo mật bổ sung này là rất cần thiết. 46% các doanh nghiệp cho biết các vụ vi phạm bảo mật là động lực chính để làm mới dàn máy PC của họ – con số này thậm chí còn cao hơn số lượng doanh nghiệp làm mới do Windows 10 kết thúc hỗ trợ (42%). Điều này nhấn mạnh tầm quan trọng của các lớp bảo mật AI tích hợp.

Thách thức vẫn còn, nhưng cơ hội là rõ ràng

Mặc dù vậy, vẫn có một số yếu tố cản trở các doanh nghiệp. Những lo ngại quen thuộc lại xuất hiện: 45% quan tâm đến khả năng tương thích phần mềm, tiếp theo là khả năng tương thích phần cứng (34%) và gián đoạn hoạt động (32%). Những yếu tố này khiến khoảng 1/5 số doanh nghiệp được khảo sát vẫn chưa bắt đầu quá trình chuyển đổi, dù thời hạn cho Windows 10 chỉ còn chưa đầy bốn tháng.

Ông Ian Heath, Giám đốc Kênh và Phân phối của Dell UK, giải thích: "Việc thêm bối cảnh chuyển đổi Windows 11 có nghĩa là AI PC không chỉ là một sản phẩm mới để bán; nó là một cánh cổng dẫn đến các dịch vụ có giá trị cao hơn như triển khai chiến lược, tăng cường bảo mật và tích hợp quy trình làm việc",

Nhìn về phía trước, rõ ràng là AI PC đang ngày càng phổ biến. Cứ 5 lãnh đạo công nghệ thông tin thì có 3 người cho biết sẽ chọn một chiếc Copilot+ PC thay vì một PC thông thường, dựa trên những hứa hẹn về thời lượng pin dài hơn, hiệu suất tốt hơn, khả năng xử lý AI cục bộ và các công cụ năng suất tích hợp. Điều này cho thấy tiềm năng to lớn của AI PC trong việc định hình tương lai của điện toán doanh nghiệp.

AI PC trên các hệ điều hành khác

"AI PC" thường được định nghĩa là một máy tính có Neural Engine, hay bộ xử lý NPU chuyên dụng, cho phép xử lý các tác vụ AI ngay trên thiết bị mà không cần phụ thuộc vào đám mây. Khả năng này về cơ bản sẽ giúp tăng tốc độ, bảo mật và hiệu quả năng lượng cho các tác vụ AI.

1. Apple (macOS và iOS)

Apple có một cách tiếp cận AI PC rất khác biệt và đã đi trước trong việc tích hợp AI cục bộ trên các thiết bị của mình trong nhiều năm qua, thông qua các con chip series M (M1, M2, M3...) và Neural Engine tích hợp.

Apple thiết kế chip của riêng mình với Neural Engine mạnh mẽ, chuyên xử lý các tác vụ học máy. Điều này cho phép các tính năng AI chạy trực tiếp trên thiết bị (on-device) thay vì phải gửi dữ liệu lên đám mây, giúp bảo vệ quyền riêng tư và tăng tốc độ xử lý. Apple Intelligence là bộ tính năng AI tạo sinh mà Apple đã công bố vào giữa năm 2024, được tích hợp sâu vào iOS, iPadOS và macOS.

Quyền riêng tư là điểm nhấn lớn nhất của Apple. Hầu hết quá trình xử lý AI diễn ra trên thiết bị. Với những tác vụ phức tạp cần sức mạnh của đám mây, Apple sử dụng "Private Cloud Compute" – một hệ thống đám mây được xây dựng với chip Apple Silicon và mã hóa mạnh mẽ, đảm bảo dữ liệu của bạn không bao giờ được lưu trữ hoặc bị Apple truy cập.

Apple đã đầu tư mạnh vào các trung tâm dữ liệu AI của riêng mình để đào tạo các mô hình AI lớn và triển khai các tính năng AI "lai" (hybrid AI) – kết hợp xử lý trên thiết bị và trên đám mây một cách an toàn.

Ưu điểm: Tích hợp mượt mà, bảo mật quyền riêng tư cao, hiệu suất AI trên thiết bị ấn tượng nhờ chip tùy chỉnh.

Hạn chế: Chỉ dành cho hệ sinh thái Apple, không phải là lựa chọn cho những người dùng các hệ điều hành khác.

2. Google (ChromeOS)

Google đang tích cực đưa các tính năng AI vào ChromeOS (hệ điều hành của Chromebook) và trình duyệt Chrome. Các Chromebook Plus mới nhất được trang bị NPU và tích hợp trực tiếp Gemini (mô hình AI của Google).

Người dùng có thể chat với Gemini ngay từ màn hình chính, nhận hỗ trợ trong việc viết lách, lên kế hoạch hoặc tìm hiểu thông tin. Google đang định hình các Chromebook Plus với cấu hình mạnh (RAM 8GB+, bộ nhớ 128GB+) để đảm bảo có đủ sức mạnh xử lý AI cục bộ.

Ưu điểm: Giá cả phải chăng, bảo mật cao, tích hợp tốt với các dịch vụ của Google, tập trung vào AI để nâng cao năng suất và trải nghiệm người dùng.

Hạn chế: Phụ thuộc nhiều vào kết nối internet cho một số tính năng, khả năng tương thích phần mềm ngoài hệ sinh thái Google có thể hạn chế.

3. Linux

Đối với Linux, khái niệm "AI PC" không được thúc đẩy bởi một công ty phần cứng hoặc hệ điều hành duy nhất mà bởi cộng đồng mã nguồn mở và các nhà sản xuất phần cứng riêng lẻ.

Người dùng Linux có quyền kiểm soát cao hơn đối với phần cứng và phần mềm, cho phép họ xây dựng "AI PC" của riêng mình. Người dùng còn có thể tích hợp các card đồ họa mạnh mẽ của NVIDIA hoặc AMD. Những card này thường có nhân xử lý AI (Tensor Cores của NVIDIA, RDNA của AMD) để tăng tốc các tác vụ học sâu.

Các công cụ như Ollama cho phép người dùng chạy các mô hình ngôn ngữ lớn ngay trên máy Linux của họ, tận dụng sức mạnh của NPU/GPU cục bộ. Ngoài ra, có những dự án và bản phân phối Linux đang bắt đầu tích hợp các công cụ AI vào môi trường desktop (ví dụ: MAGI Shell đang phát triển một giao diện người dùng dựa trên AI chạy cục bộ).

Ưu điểm: Linh hoạt, tùy biến cao, quyền riêng tư được đảm bảo khi xử lý AI cục bộ, có thể sử dụng phần cứng mạnh mẽ tùy ý.

Hạn chế: Yêu cầu kiến thức kỹ thuật cao hơn để cài đặt và cấu hình, không có một "tiêu chuẩn AI PC" thống nhất như Windows hay Apple, hỗ trợ phần cứng NPU mới có thể chậm hơn.

Bùi Tú