Vào 24.6, chính quyền thành phố Memphis đã công bố kết quả kiểm tra chất lượng không khí ban đầu do một bên thứ ba thực hiện, cho biết mức độ của 10 chất ô nhiễm được kiểm tra không ở mức nguy hiểm.

Tranh cãi việc lấy mẫu đo

Tuy nhiên, Trung tâm Luật môi trường miền Nam (SELC) cho rằng các cuộc kiểm tra đã bỏ sót một chất ô nhiễm quan trọng: ozone, còn được biết đến với tên gọi là khói mù. SELC tổ chức đang đe dọa kiện xAI thay mặt NAACP (viết tắt của National Association for the Advancement of Colored People – Hiệp hội Quốc gia vì sự tiến bộ của người da màu và là một trong những tổ chức dân quyền lâu đời, có ảnh hưởng nhất tại Mỹ) tuyên bố: “Không rõ vì sao thành phố lại không kiểm tra loại chất ô nhiễm có hại này”.

Việc kiểm tra được thực hiện vào các ngày 13 và 16.6 tại ba địa điểm: trung tâm thành phố Memphis, khu dân cư Whitehaven và khu dân cư Boxtown. Điểm gần nhất, Boxtown, nằm cách trung tâm dữ liệu xAI khoảng 3,2km về phía đông-đông nam. Thiết bị lấy mẫu hoạt động trong khoảng từ 10 đến 13 giờ đồng hồ mỗi ngày.

Vào những ngày kiểm tra, hướng gió không có khả năng đưa chất ô nhiễm từ trung tâm dữ liệu đến các địa điểm đo. Ngày 13.6, gió tại Memphis thổi từ hướng nam và tây nam; ngày 16.6, gió thổi từ hướng nam. Địa điểm duy nhất nằm về phía tây bắc của xAI là trung tâm thành phố.

Tại đây, chất formaldehyde đã được phát hiện, mặc dù vẫn nằm trong mức cho phép của một khu đô thị. Tòa thị chính là nơi diễn ra lấy mẫu, nàm cách trung tâm dữ liệu của xAI hơn 13km.

SELC phản đối cách thức tiến hành kiểm tra. Ngoài việc không đo ozone, công ty thực hiện kiểm tra còn đặt thiết bị đo tại Boxtown và Whitehaven sát vào tường các tòa nhà, điều này có thể gây nhiễu kết quả đo.

Người Mỹ dị ứng với sống gần trung tâm dữ liệu

Cơ quan Bảo vệ môi trường Mỹ (EPA) khuyến nghị rằng các cảm biến không khí nên được đặt cách mặt đất ít nhất 1,8m, trên mái nhà hoặc các vị trí cao khác và cách xa vật cản, cây cối hoặc các nguồn phát thải có thể làm sai lệch việc đo đạc.

Người dân Mỹ đang không thoải mái khi sống gần trung tâm dữ liệu. Tại Bắc Virginia, hàng trăm trung tâm dữ liệu đã gây ra tiếng ồn lớn, ô nhiễm không khí từ máy phát diesel và áp lực lên hạ tầng điện, nước; cư dân tổ chức phản kháng, yêu cầu kiểm soát gắt gao hơn.

Ở San Marcos, Texas và Peculiar, Missouri, các dự án trung tâm dữ liệu đã bị cư dân phản đối và chính quyền địa phương từ chối phê duyệt do lo ngại về tiếng ồn, ánh sáng, nước và điện. Ở Wisconsin, đề xuất xây nhà máy khí tự nhiên mới để phục vụ trung tâm dữ liệu làm dấy lên lo ngại về sử dụng tài nguyên nước, ô nhiễm không khí và thay thế năng lượng than.

Anh Tú