Nhân viên hiểu rõ chiến lược AI của công ty lạc quan gấp 2,5 lần

Nghiên cứu cũng tiết lộ rằng một chiến lược và truyền thông rõ ràng là rất quan trọng: nhân viên hiểu rõ chiến lược AI của công ty có hy vọng về tương lai gấp 2,5 lần.

Thực tế, AI đã chứng minh sự hữu ích trong môi trường làm việc đến mức người lao động báo cáo có sự cân bằng giữa công việc và cuộc sống tốt hơn. Những nhân viên hạnh phúc thường có khả năng hạnh phúc ngoài công việc gấp 4,5 lần.

Theo số liệu, những người thường xuyên sử dụng AI báo cáo đạt được mục tiêu tốt hơn, có nhiều cơ hội phát triển hơn và lạc quan hơn về sự hài lòng và thành tựu trong công việc tương lai.

Tuy nhiên, áp lực phải thành thạo các công cụ, kỹ năng tạo câu lệnh (prompt crafting) và xác minh đầu ra của AI đang gia tăng. Những người thường xuyên sử dụng AI báo cáo mức độ căng thẳng cao hơn tới 20% so với những người ít dùng. Mức độ căng thẳng tăng nhẹ như vậy có thể biểu thị sự gắn kết cao hơn, nhưng căng thẳng gia tăng cũng có thể khiến người lao động có nguy cơ bị kiệt sức (burnout).

Tốc độ áp dụng chậm cũng có thể cản trở kết quả, khi chỉ một phần ba (30%) số người lao động cho biết công ty của họ đã sẵn sàng một cách có ý nghĩa về AI. Sự thiếu sẵn sàng này có thể đang làm tổn hại tinh thần và gia tăng sự thất vọng, bất chấp sự quan tâm và sẵn lòng của nhân viên.

Dù vậy, một kết luận quan trọng từ nghiên cứu là AI không chỉ đơn thuần là một công cụ tăng năng suất. CEO Meik Wiking của Viện Nghiên cứu Hạnh phúc giải thích: "Thật dễ dàng để nói về AI dưới góc độ năng suất. Nhưng chúng ta cần bắt đầu nói về nó dưới góc độ tâm lý học".

Báo cáo chung của Jabra cũng lật ngược cuộc thảo luận về việc AI thay thế con người. Thay vào đó, đề xuất rằng những người không sử dụng AI có thể ít hài lòng hơn trong công việc của họ.

Các công đoàn thì sao?

Các công đoàn lớn trên thế giới hiện nay có một quan điểm phức tạp và đa chiều về AI. Họ nhận thấy cả cơ hội và thách thức lớn mà AI mang lại cho người lao động, đồng thời tích cực vận động để đảm bảo rằng công nghệ này được triển khai một cách công bằng, có đạo đức và mang lại lợi ích chung cho xã hội.

Những lo ngại chính của Công đoàn về AI

Mất việc làm và thay đổi công việc: Đây là mối lo ngại hàng đầu. Nhiều công đoàn dự báo rằng AI sẽ làm biến mất nhiều việc làm hơn là tạo ra trong ngắn hạn, đặc biệt là các công việc lặp đi lặp lại hoặc ít đòi hỏi kỹ năng. Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO) ước tính rằng 23% công việc sẽ thay đổi và khoảng 14 triệu việc làm có thể bị mất do AI.

Gia tăng bất bình đẳng: AI có thể làm trầm trọng thêm sự chênh lệch thu nhập giữa lao động có kỹ năng cao (những người có thể làm việc với AI) và lao động phổ thông, cũng như tập trung lợi nhuận vào tay một số ít tập đoàn lớn.

Giám sát và kiểm soát: Công đoàn lo ngại về khả năng AI được sử dụng để giám sát chặt chẽ hơn hiệu suất làm việc của nhân viên, dẫn đến tăng áp lực và mất quyền riêng tư.

Thiếu minh bạch và thiên vị: Các thuật toán AI có thể hoạt động như "hộp đen", khó hiểu cách chúng đưa ra quyết định, và có thể chứa đựng sự thiên vị (bias) nếu được huấn luyện bằng dữ liệu không công bằng, dẫn đến phân biệt đối xử trong tuyển dụng, đánh giá hoặc thăng tiến.

Sức khỏe và an toàn lao động (OHS): Những rủi ro mới có thể xuất hiện khi con người làm việc cùng AI, cần có các quy định rõ ràng về OHS.

Áp lực tinh thần: Mặc dù AI có thể cải thiện sự hài lòng công việc, nhưng cũng tạo ra áp lực mới cho người lao động trong việc phải liên tục học hỏi, thích nghi và xác minh đầu ra của AI, dẫn đến căng thẳng và nguy cơ kiệt sức (burnout).

Mặc dù có nhiều lo ngại, công đoàn cũng nhận thấy tiềm năng của AI nếu được sử dụng đúng cách:

Cải thiện điều kiện làm việc: AI có thể giúp giảm thiểu các công việc nguy hiểm, lặp lại và nhàm chán, nâng cao an toàn lao động.

Tăng hiệu quả và sự hài lòng: Một số nghiên cứu cho thấy người lao động sử dụng AI có thể hài lòng hơn với công việc và có sự cân bằng công việc-cuộc sống tốt hơn khi AI giúp họ đạt được mục tiêu và có cơ hội phát triển.

Hỗ trợ công đoàn: AI và Dữ liệu lớn có thể giúp công đoàn hiểu rõ hơn nhu cầu của đoàn viên, phân tích dữ liệu khảo sát nhanh chóng để đưa ra các chính sách hỗ trợ và bảo vệ quyền lợi phù hợp hơn.

Do vậy, nhiều công đoàn kêu gọi các chính phủ và doanh nghiệp đầu tư mạnh vào việc đào tạo lại và nâng cao kỹ năng cho người lao động, giúp họ thích nghi với những công việc mới hoặc những kỹ năng mới cần thiết khi làm việc với AI.