Nhà báo Lê Phong Phú: 'Phải cầm bút để giữ lấy sự thật'

Để hiểu hơn về tính cách, con người và những phẩm chất của người làm báo trong quân đội, nhân kỷ niệm 100 năm Ngày báo chí cách mạng Việt Nam (21.6.1925 - 21.6.2025), Một Thế Giới có cuộc trò chuyện ngắn với thiếu tá, nhà báo Lê Phong Phú đang công tác tại báo Quân khu 9.

- Trở thành quân nhân ở tuổi 38, quyết định đó liệu có dễ dàng đối với anh?

- Nhà báo Lê Phong Phú: Năm 2023 tôi chuyển công tác từ báo Cà Mau về báo Quân khu 9, sau khoảng thời gian gần 20 năm gắn bó với địa phương. Thật sự mà nói quyết định đó là không dễ dàng, nhưng là quyết định đúng. Tôi nghĩ ai rồi cũng sẽ đến một lúc cần tìm cho mình một điểm tựa. Với tôi, đó là màu xanh áo lính. Là khi mình không còn sống chỉ vì mình nữa, mà vì cái gì đó lớn hơn: kỷ luật, niềm tin và sự tiếp nối.

Tôi sinh ra ở Cà Mau, nơi tận cùng bản đồ hình chữ S. Miền đất ấy, với tôi là dấu chấm lặng để lắng lạ và neo giữ, chắt chiu sức sống. Tuổi thơ của tôi không có đồ chơi hiện đại, không có công nghệ tiện nghi mà chỉ có đầm lầy, khói đốt đồng và những câu chuyện kể bên ngọn đèn dầu leo lét.

Tôi lớn lên cùng lời kể của cha – một cựu chiến binh trở về với vết đạn nằm dưới lớp da sạm màu sương gió. Những đêm nghe cha nói chuyện về những cánh rừng già hay cánh đồng cháy Napalm và đồng đội chưa kịp gọi tên nhau... Khi ấy, tôi hiểu rằng chiến tranh không chỉ nằm trong sách vở mình đã đọc, mà nó đã thấm trong máu mình tự lúc nào.

Gia đình tôi giàu truyền thống cách mạng. Ông ngoại tôi hy sinh ở mảnh đất miền Đông. Bức ảnh cũ của ông trong quân phục với ánh mắt nghiêm trang giờ đã trở thành kỷ vật trong ký ức tôi. Bà cố và bà nội của tôi là 2 trong số 15 người mẹ được truy tặng danh hiệu Bà mẹ Việt Nam anh hùng đã khắc một dấu ấn trong tâm thức gia tộc.

Chính từ những điều đó, tôi chọn trở thành một người lính - dù là một quân nhân "muộn". Tôi vẫn cầm bút, vẫn đi và viết, nhưng những trang viết của tôi đầy trách nhiệm, mang tính kỷ luật và hơn hết là lòng tự hào của người lính, người chiến sĩ cách mạng trên mặt trận văn hóa tư tưởng.

- Vì sao anh chọn nghề báo trong lực lượng vũ trang?

- Nhà báo Lê Phong Phú: Trước khi nhập ngũ, tôi là một nhà báo với nhiều chuyến đi không báo trước. Tôi viết về những xóm trọ công nhân đến bản làng biên giới, từ những bài điều tra về đất đai, giáo dục, đến chân dung người giữ rừng, bám đảo, những liệt sĩ chưa tìm thấy tên. Có người bảo tôi liều, vì hay viết về những điều gai góc, nhưng nếu nhà báo không dám nói cái sai, thì ai sẽ làm chứng cho công lý.

Tôi quyết định nhập ngũ làm báo để tiếp nối truyền thống của gia đình. Tôi hiểu rằng nếu mình không thể cầm súng như cha ông tôi thì tôi phải cầm bút để giữ lấy sự thật. Tôi vẫn viết, nhưng viết bằng tư thế sẵn sàng chiến đấu. Giờ đây, mỗi bài viết không còn là sự nghiệp cá nhân nữa mà là mệnh lệnh từ lý tưởng, từ tổ chức.

- Lúc mới nhập ngũ, sống trong môi trường mới với kỷ luật nghiêm khắc liệu có làm anh bỡ ngỡ?

- Nhà báo Lê Phong Phú: Những ngày đầu vào quân ngũ, tôi gấp quân phục còn vụng về, buổi sáng thức dậy sớm ra thao trường để rèn luyện làm tôi thay đổi đôi chút về giờ giấc sinh hoạt, nhưng tôi thấy đó là niềm vui bởi vì đó là sự nề nếp và kỷ luật. Khi đó, bạn bè tôi hay bảo rằng tôi đã “hết thời báo bụi”. Tôi thấy mình có sự an yên mới, không còn để râu tóc rậm rì, không còn đến quán xá ồn ào sau giờ làm. Mẹ tôi thấy an tâm, vợ tôi vui mừng và con tôi, thích nghe câu chuyện người lính từ chính người cha mình kể.

Cho đến giờ, tôi vẫn giữ thói quen viết mọi lúc, mọi nơi. Viết trên thao trường, viết giữa rừng, bên bếp lửa dã chiến... Với mỗi trang báo, tôi thấy mình góp phần giúp cho ấn phẩm Báo Quân khu 9 thêm sống động.

- Sau chặng đường đã qua, anh có mong muốn và điều gì muốn chia sẻ cho mình, cho nghề?

- Nhà báo Lê Phong Phú: Tôi mong giữ được sự sáng suốt, không u mê trước cái giả. Tôi muốn giữ được trái tim mềm và để không "cứng" trước nỗi đau người khác, giữ được ngọn lửa để tiếp tục viết, ngay cả khi không còn ai muốn viết nữa.

Năm 2025, kỷ niệm 100 năm Báo chí cách mạng Việt Nam, kỷ niệm 80 năm Lực lượng vũ trang Quân khu, tôi thấy mình như là “một giọt nước trong dòng sông lớn”. Tôi biết, giọt nước ấy nhỏ thôi, nhưng nó hòa trong một dòng chảy không bao giờ ngưng, dòng chảy của máu và nước mắt, của lý tưởng và hy sinh, của tình yêu và bổn phận. Ở tuổi 40, tôi không còn mơ mình trở thành “người hùng của trang nhất”. Thứ tôi muốn giữ là ngọn lửa nhỏ, vừa đủ ấm cho nghề và cho gia đình.