Nga chuẩn bị cấm cửa ứng dụng của Mỹ, vẫn mở đường cho Telegram

Tổng thống Nga Vladimir Putin hồi tháng trước đã ký một đạo luật cho phép phát triển ứng dụng nhắn tin do nhà nước hậu thuẫn, được tích hợp với các dịch vụ chính phủ, trong nỗ lực giảm sự phụ thuộc vào các nền tảng nước ngoài như WhatsApp và Telegram.

Ông Anton Gorelkin, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Công nghệ Thông tin của Hạ viện Nga, cho biết trong một tuyên bố đăng trên Telegram rằng ứng dụng nhà nước hậu thuẫn có tên MAX có thể chiếm lĩnh thị phần nếu WhatsApp – vốn đang được 68% người dân Nga sử dụng mỗi ngày – rút lui khỏi thị trường. Ông Gorelkin khẳng định: “Đã đến lúc WhatsApp nên chuẩn bị rút khỏi thị trường Nga”, đồng thời lưu ý rằng Meta hiện bị liệt vào danh sách tổ chức cực đoan tại Nga.

Các nền tảng mạng xã hội của Meta như Facebook và Instagram đã bị cấm ở Nga từ năm 2022, khi Moscow bắt đầu chiến dịch quân sụ đặc biệt tại Ukraine. Phía Meta chưa đưa ra bình luận nào ngay sau khi được yêu cầu.

Anton Nemkin, một thành viên khác trong Ủy ban Công nghệ Thông tin của Quốc hội, nhận định rằng số phận của WhatsApp tại Nga đã được định đoạt.

Hãng tin TASS dẫn lời Nemkin cho biết: “Sự hiện diện của một dịch vụ như vậy trong không gian số của Nga, trên thực tế, là một hành vi vi phạm pháp lý về an ninh quốc gia”.

Khi được hỏi liệu WhatsApp có thể rút khỏi Nga hay không, người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov cho biết mọi dịch vụ đều phải tuân thủ luật pháp Nga.

Nga từ lâu đã tìm cách thiết lập cái mà họ gọi là chủ quyền số, thông qua việc thúc đẩy các dịch vụ trong nước. Nỗ lực thay thế các nền tảng công nghệ nước ngoài càng trở nên cấp bách hơn kể từ khi nhiều công ty phương Tây rút khỏi thị trường Nga sau năm 2022.

Trong tuần này, Điện Kremlin đã công bố một danh sách chỉ đạo của Tổng thống Putin, gồm yêu cầu áp dụng thêm các biện pháp hạn chế đối với phần mềm – đặc biệt là các dịch vụ truyền thông – được sản xuất bởi các quốc gia “không thân thiện”. Đây là cách Moscow gọi các nước áp đặt lệnh trừng phạt lên Nga.

Hạn chót được đưa ra là ngày 1.9. Dẫn chiếu theo chỉ đạo này của Putin, ông Gorelkin nhận định WhatsApp rất có thể sẽ nằm trong danh sách các dịch vụ truyền thông bị hạn chế.

Ông cũng cho biết Telegram, do Pavel Durov – một người gốc Nga – sáng lập, có thể tránh được lệnh cấm nếu tuân thủ luật pháp Nga. Theo cập nhật mới nhất từ cơ quan quản lý truyền thông nhà nước Roskomnadzor, Telegram đã bắt đầu quy trình thành lập pháp nhân tại Nga.

WhatsApp bị Hạ viện Mỹ tẩy chay

Trước đó vào tháng 6, Reuters dẫn thông báo từ Hạ viện Mỹ nêu rõ rằng: "Văn phòng An ninh mạng đã đánh giá WhatsApp là rủi ro cao đối với người dùng do thiếu minh bạch trong cách ứng dụng này bảo vệ dữ liệu người dùng, không mã hóa dữ liệu được lưu trữ và các rủi ro bảo mật tiềm ẩn liên quan đến việc sử dụng nó".

Bản ghi nhớ, từ giám đốc hành chính, khuyến nghị sử dụng các ứng dụng nhắn tin khác, gồm nền tảng Teams của Microsoft Corp, Wickr của Amazon, Signal và iMessage cùng FaceTime của Apple.

Meta đã phản đối động thái này "một cách mạnh mẽ nhất có thể," một phát ngôn viên của công ty cho biết, lưu ý rằng nền tảng này cung cấp mức độ bảo mật cao hơn so với các ứng dụng được phê duyệt khác.

Lệnh cấm này chỉ áp dụng cho một số lượng giới hạn thiết bị của chính phủ, vì vậy tác động trực tiếp về tài chính từ việc mất đi những người dùng này là không đáng kể so với hàng tỉ người dùng của WhatsApp trên toàn thế giới.

Tuy nhiên, lệnh cấm từ một cơ quan lập pháp cấp cao như Hạ viện Mỹ là một đòn giáng mạnh vào uy tín của WhatsApp, củng cố những lo ngại về quyền riêng tư và bảo mật mà ứng dụng này đã phải đối mặt. Điều này có thể ảnh hưởng đến niềm tin của người dùng trên toàn cầu, đặc biệt là các tổ chức và doanh nghiệp.