Đưa robot AI phục vụ hành chính công ở chính quyền cơ sở

Bước đầu bộ máy 2 cấp vận hành trơn tru

Kể từ ngày 1.7.2025, 34 tỉnh thành trong cả nước chính thức triển khai thực hiện mô hình chính quyền địa phương hai cấp (tỉnh và xã).

Tại tọa đàm "Chuyển đổi số - cầu nối sống còn giữa hai cấp chính quyền địa phương" do Cổng thông tin điện tử chính phủ tổ chức ngày 24.7, ông Phan Trung Tuấn, Vụ trưởng Vụ Chính quyền địa phương (Bộ Nội vụ) cho rằng bước đầu bộ máy vận hành tương đối trơn tru, hiệu quả.

Hầu hết các địa phương, đặc biệt cấp xã, đã đưa vào vận hành hệ thống giải quyết dịch vụ công có kết nối với Cổng dịch vụ công quốc gia.

“Số lượng hồ sơ giải quyết trực tuyến trên môi trường điện tử ở nhiều địa phương khá lớn và đáp ứng được yêu cầu thực tiễn đặt ra”, ông Tuấn nói.

Ông Trương Việt Dũng, Phó chủ tịch UBND TP.Hà Nội cho hay kinh nghiệm của Hà Nội được gói gọn trong 3 yếu tố: Đồng bộ, dữ liệu và chủ động. Trong đó, đồng bộ từ khẩu tổ chức thực hiện đến nhận thức của từng cán bộ cơ sở, còn dữ liệu là nền tảng để ra quyết định.

“Nếu chúng ta đợi có hết các quy định thì sẽ không đáp ứng được thực tiễn. Trên tinh thần "vừa chạy, vừa xếp hàng", Hà Nội vừa làm, vừa rút kinh nghiệm, thành lập nhiều tổ/nhóm, hoàn thiện các quy trình, nội dung…”, ông Dũng nói.

Sau 3 tuần vận hành, TP.Hà Nội đã tiếp nhận 66 nghìn hồ sơ để triển khai các thủ tục. “Chúng tôi đã triển khai hỗ trợ các đơn vị, người dân tận nơi, tại chỗ để giải quyết thủ tục hành chính (TTHC) thay vì để những người yếu thế phải đến các điểm hành chính công”, ông Dũng nói.

Bà Trịnh Ngọc Trâm, Phó chủ tịch UBND phường Cửa Nam, TP.Hà Nội cho biết trước khi chính thức vận hành, đơn vị này đã lập một phòng giả định để triển khai công việc, đặt ra nhiều tình huống. Trong quá trình đó, nhiều tồn tại được chỉ ra và cả phường cùng tháo gỡ.

Bà Trâm cho hay chính quyền cơ sở là gần dân, sát dân nhất. “Chúng tôi cũng trăn trở cần phải làm gì để người dân đến với chính quyền cơ sở phải cảm thấy hài lòng”.

Theo đó, phường trao đổi cùng các chuyên gia, xin ý kiến các cấp lãnh đạo và đưa robot AI phục vụ hành chính công. “Chúng tôi mong muốn rằng chính quyền cơ sở gần dân, sát dân như một không gian thực sự thân thiện và gần gũi với người dân”.

Tuy nhiên, theo bà Trâm, bên cạnh những thuận lợi nêu trên thì vẫn còn những khó khăn, áp lực đối với cán bộ công chức.

“Chúng ta có nguồn lực cán bộ trình độ rất tốt. Tuy nhiên khối lượng công việc lớn đòi hỏi cán bộ phải tiếp tục rèn luyện và nâng cao, sẵn sàng đối mặt với những khó khăn, thử thách”, bà Trâm nêu.

25 nhóm vấn đề còn tồn tại

Theo Thứ trưởng Bộ KH-CN Phạm Đức Long, nền tảng số là yếu tố vô cùng quan trọng để bảo đảm việc giải quyết TTHC cho người dân cũng như điều hành của chính quyền.

Theo đó, Bộ KH-CN đã phối hợp cùng với UBND TP.HCM và doanh nghiệp công nghệ số thí điểm việc nâng cấp 5 hệ thống thông tin để phục vụ vận hành chính quyền mới. Dựa trên kết quả thí điểm, bộ tiếp tục có hướng dẫn nâng cấp hệ thống để đảm bảo vận hành.

“Chúng tôi mong muốn tất cả các bộ ngành triển khai công khai những quy trình TTHC theo 28 nghị định về phân cấp, phân quyền của các bộ ngành cho địa phương. Đây là yếu tố rất quan trọng, vì khi phân cấp, phân quyền mà các TTHC không được triển khai thì địa phương sẽ bị tắc”, ông Long nói.

Ngoài ra, theo ông Long, các doanh nghiệp triển khai hệ thống thông tin phải bố trí ít nhất 2 người tại tuyến xã để tập huấn cho cán bộ công chức thực hiện các TTHC cho người dân. Mục tiêu là không được đình trệ và đảm bảo liên thông, thông suốt.

Ông Long cho biết hiện có hơn 12.000 cán bộ của các doanh nghiệp công nghệ số tham gia đồng hành với 3.219 xã để triển khai chuyển đổi, bên cạnh lực lượng công an, quân đội và sinh viên tình nguyện...

Ông Long cũng nêu ra 25 nhóm vấn đề còn tồn tại và chỉ rõ trách nhiệm của từng bộ ngành, từng địa phương.

Ví dụ, việc triển khai các biểu mẫu điện tử, do thời gian nhanh, triển khai chưa chuẩn thì phải làm lại; hoặc khi nhập nhiều xã lại thành một, cơ sở vật chất không đáp ứng; lực lượng cán bộ chuyển xuống xã chưa đủ năng lực, kỹ năng triển khai giải quyết TTHC…

Ngoài ra, ở các bộ ngành đang tồn tại một số vấn đề, như chữ ký số chưa được cung cấp đầy đủ, vì vậy cán bộ công chức không thể thực hiện giải quyết TTHC trên môi trường số.

“Quá trình triển khai hai cấp này cho thấy hiện nay một số hệ thống thông tin của các bộ ngành có vấn đề. Đơn cử như chưa kết nối, chưa cung cấp đầy đủ thông tin để địa phương có thể sử dụng giải quyết TTHC cho người dân, dẫn đến ách tắc”, ông Long nói.

Ông Long nêu rõ, trong tuần này, Bộ KH-CN sẽ tham mưu để Thủ tướng đánh giá lại 25 nhóm tồn tại. Khi giải quyết 25 nhóm vấn đề ấy thì sẽ cơ bản giải quyết được TTHC cho người dân, ít nhất là trong giai đoạn trước mắt.

“Tôi nghĩ rằng, đến cuối năm, cơ bản chúng ta sẽ đảm bảo được việc liên thông đồng bộ và giải quyết hiệu quả việc chuyển đổi số để giải quyết TTHC cho người dân”, ông Long nêu.