Đậm đà hương vị cá đù một nắng

Vùng biển Tân Ân – Rạch Gốc, huyện Ngọc Hiển (Cà Mau) có nhiều ngư dân hành nghề lưới cá đù. Loài cá này sống ở ven bờ, tuy giá trị kinh tế không cao, nhưng lại có thịt mềm, dai, thơm, ngon và ngọt nên được nhiều người ưa chuộng. Trong những năm gần đây, nhiều hộ kinh doanh ở huyện Ngọc Hiển đã chú trọng tới việc chế biến cá đù thành những món ăn ngon, mang đậm hương vị đặc trưng của vùng đất phù sa trù phú, từng bước nâng tầm giá trị của loài cá này.

Qua bàn tay khéo léo của nhiều phụ nữ, cá đù được chế biến thành nhiều món ăn đậm vị như cá đù muối sả ớt, cá đù một nắng... Và với nhiều người, món cá đù một nắng chiên giòn ăn kèm rau sống kết hợp với nước chấm chua cay được xem là “tuyệt tác” về ẩm thực. Ai tới xứ biển Cà Mau mà chưa thưởng thức qua món cá đù một nắng thì thật sự rất tiếc nuối.

Với tư duy hiện đại, dám nghĩ, dám làm, bà Lý Anh Thư, Hợp tác xã (HTX) chế biến thủy sản Anh Thư (ở khóm 7, thị trấn Rạch Gốc) được biết đến là một trong những phụ nữ tiên phong trong phong trào phát triển kinh tế dựa vào những sản vật có sẵn ở địa phương. Từ những loài cá ít giá trị như cá sơn, cá đù... được bà Thư chế biến thành những món ăn “gây thương nhớ” cho thực khách sau khi được thưởng thức.

Cùng là sản phẩm cá đù nhưng cách sơ chế, tẩm ướp gia vị của bà Thư có nét đặc trưng so với nhiều cơ sở khác tại địa phương. Nhờ đó, số lượng đơn hàng cá đù một nắng của HTX Anh Thư tăng dần theo thời gian. “Thay vì để nguyên con phơi nắng như cách làm truyền thống, sau khi nhập nguyên liệu về tôi bắt đầu phân loại, cá lớn tôi cho nhân công cắt đầu, làm sạch rồi lóc xương, còn cá nhỏ hơn tôi làm sạch để nguyên con sau đó tiến hành tẩm ướp và đem phơi nắng. Cá đù phơi một nắng sẽ giữ được độ dai, ngọt bùi nên rất được thực khách ưa chuộng. Thời gian gần đây, cá đù một nắng là một trong những mặt hàng bán chạy nhất của HTX”, bà Thư cho biết.

Theo bà Thư, để có được món cá đù một nắng đưa ra thị trường, những người thợ tại xưởng sản xuất phải trải qua nhiều công đoạn rất vất vả. Trong đó, khâu tẩm ướp gia vị và phơi cá là yếu tố quyết định làm nên tên tuổi của món ăn trứ danh này.

“Để có được niềm tin của khách hàng thì việc ướp gia vị và phơi cá vừa đủ nắng là yếu tố quan trọng. Cá ướp gia vị vừa phải, không mặn, không nhạt, phơi một nắng thì độ dai, ngọt của cá sẽ cô đặc lại, khi đó bao nhiêu cái tinh túy nhất trong con cá đù sẽ được giữ nguyên. Khi thưởng thức, ta chỉ cần chiên lên. Món ăn đơn giản nhưng đọng lại nhiều hương vị đậm đà rất khó quên”, bà Thư cho biết thêm.

Trong cơn mưa chiều nặng hạt của những ngày đầu hè, ngồi nép mình trong căn chòi lá bên rặng đước, anh Tô Trí Dũng (38 tuổi, ngụ xã Tân Ân, huyện Ngọc Hiển) cho hay, cá đù là mặt hàng đặc trưng ở xứ biển này, giờ món cá đù một nắng đã trở thành đặc sản. “Ngày xưa, cá đù thường là món ăn của người nghèo, nhưng giờ thì đã khác, nó dần trở nên xa xỉ và trở thành món ăn của người nhà giàu. Cá đù một nắng bây giờ được bán với giá vài trăm ngàn mỗi ký, dân lao động không ai dám mua ăn. Vào các dịp lễ, tết thì cháy hàng, có tiền cũng chẳng có cá mà mua. Món này dân nhậu thích lắm, đặc biệt rất hao cơm mỗi khi kết hợp với rau sống và nước chấm ăn kèm”, anh Dũng nói.

Chị Nguyễn Thúy Như, ngụ TP.Cà Mau chia sẻ: “Cá đù một nắng là món khoái khẩu của gia đình tôi, đây là món ăn rất dễ chế biến, tuy đơn giản nhưng lại rất ngon. Mỗi khi gia đình có khách, tôi thường đem món này ra đãi, khi thưởng thức ai cũng khen. Vào các dịp lễ, tết gia đình cũng thường chọn mua để làm quà biếu. Vài năm trở lại đây, cá đù là một trong những sản phẩm được nhiều thực khách săn tìm, nhiều cơ sở kinh doanh xem cá đù một nắng là mặt hàng chủ lực của mình”.

Trên thị trường hiện nay, khô cá đù được bán rất nhiều với mức giá rất đa dạng, cũng có mức phù hợp với túi tiền của người bình dân. Tuy nhiên, để tìm mua được sản phẩm cá đù một nắng “đúng điệu” thì người tiêu dùng nên chọn mua sản phẩm tại các cơ sở có thương hiệu, uy tín ở các địa phương vùng ven biển. Cá đù một nắng hiện nay ở thị trường Cà Mau có giá dao động từ 250.000 – 300.000 đồng/kg.

Tại nhiều điểm du lịch sinh thái, du lịch cộng đồng ở huyện Ngọc Hiển nói riêng và các quán ăn ở Cà Mau nói chung hiện nay đã đưa sản phẩm cá đù một nắng vào thực đơn kinh doanh của mình. Với nhiều thực khách thích trải nghiệm thì việc thưởng thức những món ăn dân dã mang đậm hương vị vùng quê như cơm trắng, canh chua cá đù, cá đù kho tiêu cay, cá đù một nắng chiên giòn... cũng đủ xuyến xao trong lần đầu thưởng thức. Thịt cá dai, mềm kết hợp vị cay nhè nhẹ của tiêu, ớt cùng nước chấm chua ngọt, ăn kèm với rau sống thì đúng là một “tuyệt tác” ẩm thực vô cùng đậm đà hương vị đặc trưng của vùng đất phù sa.