Cuộc cạnh tranh săn nhân tài ngành AI và chiến thuật 'reverse-acquihire'

Thương vụ đổ vỡ và sự chuyển hướng bất ngờ

Thỏa thuận trị giá 3 tỉ USD giữa OpenAI và Windsurf - một startup AI coding đang viral - đã bất ngờ đổ vỡ vào ngày 11.7. Tuy nhiên, trong một diễn biến không ai ngờ tới, Google DeepMind đã nhanh chóng tuyển dụng CEO Varun Mohan, đồng sáng lập Douglas Chen cùng một số nhà nghiên cứu hàng đầu của Windsurf.

Đại diện Google xác nhận việc tuyển dụng này thông qua tuyên bố với TechCrunch: "Chúng tôi rất hào hứng chào đón những tài năng AI coding hàng đầu từ đội ngũ Windsurf đến Google DeepMind để thúc đẩy công việc của chúng tôi trong lĩnh vực agentic coding (mã hóa tác nhân)".

Điều đáng chú ý là Google không mua lại Windsurf mà chỉ tuyển dụng những nhân tài và có giấy phép không độc quyền sử dụng một số công nghệ của startup này. Đây được gọi là "reverse-acquihire" - một chiến thuật mới trong hệ sinh thái AI, cho phép các công ty lớn có được tài năng và công nghệ mà không cần mua lại toàn bộ công ty.

Chiến thuật này không phải lần đầu được sử dụng. Google đã từng thực hiện tương tự với CEO Character.AI Noam Shazeer, còn Microsoft cũng áp dụng để tuyển dụng Mustafa Suleyman. Cách tiếp cận này giúp các đại gia công nghệ tăng cường vị thế trong cuộc đua AI mà không phải đối mặt với sự giám sát chặt chẽ từ các cơ quan quản lý.

Tác động đến các bên liên quan

Đối với Google DeepMind: Việc có được Mohan, Chen và các lãnh đạo khác từ Windsurf có thể tăng cường đáng kể khả năng xây dựng công cụ AI coding của Google. Trong bối cảnh các nhà cung cấp mô hình AI đang tập trung vào việc cung cấp ứng dụng AI coding để thu hút các nhà phát triển, động thái này của Google được đánh giá là chiến lược.

Đối với OpenAI: Thương vụ Windsurf thất bại đã trở thành điểm căng thẳng lớn trong việc tái đàm phán hợp đồng giữa OpenAI và Microsoft. Microsoft hiện có quyền truy cập vào toàn bộ tài sản trí tuệ của OpenAI, nhưng OpenAI không muốn đối tác lớn nhất của mình cũng có được công nghệ AI coding của Windsurf.

Đối với Windsurf: Startup này giờ đây rơi vào tình thế bất định. Jeff Wang, giám đốc kinh doanh, sẽ đảm nhận vai trò CEO tạm thời, trong khi phần lớn 250 nhân viên còn lại tiếp tục cung cấp công cụ AI coding cho khách hàng doanh nghiệp.

Tương lai của cuộc cạnh tranh AI

Lịch sử cho thấy những startup mất đi lãnh đạo chủ chốt thường gặp khó khăn trong việc duy trì đà phát triển. Scale AI đã mất khách hàng sau thỏa thuận với Meta, còn Inflection phải thay đổi hoàn toàn hướng đi sau khi Microsoft tuyển dụng đội ngũ lãnh đạo.

Câu chuyện Windsurf phản ánh một xu hướng rộng lớn hơn trong ngành AI: cuộc cạnh tranh không chỉ diễn ra ở mức độ sản phẩm mà còn ở việc thu hút tài năng. Với mức tăng trưởng ARR từ 40 triệu USD lên 100 triệu USD chỉ trong vài tháng, Windsurf đã chứng minh được tiềm năng của mình, điều này lý giải vì sao cả OpenAI lẫn Google đều quan tâm.

Trong bối cảnh Anthropic tăng doanh thu đáng kể nhờ công cụ AI coding Claude Code và OpenAI tiếp tục quảng bá Codex cho các kỹ sư phần mềm, việc sở hữu những tài năng hàng đầu trong lĩnh vực AI coding trở nên quan trọng hơn bao giờ hết.

Chiến thuật reverse-acquihire sẽ còn tiếp diễn

Thay vì một công ty lớn mua lại một startup để lấy nhân tài, "reverse-acquihire" thường đề cập đến chiến lược mà một công ty (thường là lớn hơn, có nguồn lực) tập trung vào việc "tuyển dụng ngược" (reverse recruiting) hoặc "hút" các nhóm nhân tài chủ chốt hoặc toàn bộ đội ngũ từ một công ty đối thủ hoặc một startup đang gặp khó khăn (nhưng không nhất thiết phải mua lại toàn bộ công ty đó). Mục tiêu không chỉ là có được cá nhân xuất sắc mà là có được một đội ngũ đã có kinh nghiệm làm việc cùng nhau, có thể nhanh chóng hòa nhập và tạo ra giá trị.

Khác với acqui-hire truyền thống thường liên quan đến một giao dịch M&A (mua bán và sáp nhập) chính thức, reverse-acquihire có thể tinh vi hơn, không nhất thiết phải là một thỏa thuận mua lại toàn bộ pháp nhân. Nó có thể là một chiến lược tuyển dụng chủ động và phối hợp nhằm thu hút một cách có tổ chức một lượng lớn nhân sự tài năng từ một nguồn cụ thể (ví dụ: một startup đang trên bờ vực phá sản, một bộ phận bị cắt giảm tại công ty khác, hoặc thậm chí là "bắt sóng" một đội ngũ bất mãn).

Vụ việc Windsurf cho thấy cuộc cạnh tranh trong ngành AI đã trở nên khốc liệt đến mức các công ty sẵn sàng thay đổi chiến thuật, từ mua lại trực tiếp sang "reverse-acquihire" để tránh rào cản pháp lý. Điều này báo hiệu một giai đoạn mới trong cuộc đua công nghệ, nơi tài năng con người vẫn là yếu tố quyết định dù có bao nhiêu tiến bộ về mặt kỹ thuật.