Lầu Năm Góc đã chính thức lựa chọn máy bay chiến đấu tàng hình thế hệ thứ sáu F-47 của không quân Mỹ làm trọng tâm công nghệ chủ đạo trong ngân sách quốc phòng tài khóa 2026, với khoản đầu tư lên tới 3,5 tỉ USD.
Theo TWZ, quyết định này đồng nghĩa với việc tạm dừng chương trình phát triển máy bay chiến đấu F/A-XX của hải quân và cắt giảm mạnh kế hoạch mua sắm F-35, nhằm tập trung nguồn lực công nghiệp quốc phòng vào một nền tảng chiến thuật tiên tiến duy nhất.
Máy bay chiến đấu thế hệ thứ 6 của Mỹ
F-47 là dòng máy bay chiến đấu thế hệ thứ 6 đầu tiên có người lái, kế thừa công nghệ từ chương trình Next Generation Air Dominance (NGAD). Máy bay do Boeing thiết kế, được công bố chính thức vào ngày 21.3 năm nay và dự kiến đi vào hoạt động năm 2028.
Đây là máy bay tích hợp công nghệ tối tân để thống trị không chiến và đối phó với các đối thủ mạnh. Khác biệt lớn của F-47 không chỉ nằm ở hình dáng khí động học và khả năng tàng hình cải tiến mà còn ở việc tích hợp các hệ thống cảm biến tiên tiến, trí tuệ nhân tạo, và khả năng hoạt động trong môi trường tác chiến hợp nhất giữa người và máy.
F-47 sở hữu khả năng tàng hình vượt trội nhờ lớp phủ phản ứng động với radar và nhiệt. Nó có tốc độ tối đa trên Mach 2, tầm chiến đấu hơn 1.000 dặm (khoảng 1.850km) và được trang bị động cơ hiện đại. Máy bay tích hợp trí tuệ nhân tạo (AI) hỗ trợ nhắm mục tiêu, hệ thống liên lạc mã hóa lượng tử và cảm biến đa miền.
F-47 có khả năng tương thích với vũ khí siêu thanh, hệ thống năng lượng định hướng và phối hợp với các máy bay không người lái (CCAs) với số lượng lớn, mỗi chiếc có tầm hoạt động khoảng 700 dặm. Với số lượng dự kiến hơn 185 chiếc, F-47 được thiết kế để vượt qua mọi đối thủ, kết hợp tính năng tàng hình, cảm biến tiên tiến và khả năng tự động hóa cao.
Theo tướng David Allvin, Tư lệnh Không quân Mỹ, F-47 không chỉ là một chiến đấu cơ mà là nền tảng định hình tương lai chiến tranh, đảm bảo ưu thế trên không. Khoản tài trợ mới sẽ giúp đẩy nhanh quá trình thiết kế, thử nghiệm bay và tích hợp hệ thống của nền tảng này.
Tuy nhiên, một số ý kiến trên mạng xã hội lo ngại rằng việc tập trung vào F-47 có thể là sai lầm chiến lược do chi phí cao và sự phức tạp trong phối hợp với các hệ thống khác. Dù vậy, F-47 vẫn được đánh giá là bước tiến vượt bậc trong công nghệ hàng không quân sự.
F/A-XX nhận ngân sách khiêm tốn
Trong khi đó, chương trình F/A-XX của hải quân, vốn được định hướng là máy bay chiến đấu thế hệ tiếp theo cho tàu sân bay, chỉ nhận được mức ngân sách 74 triệu USD duy trì thiết kế. Sự khác biệt lớn giữa yêu cầu kỹ thuật của máy bay tác chiến trên bộ và máy bay vận hành từ tàu sân bay khiến việc phát triển song song hai dòng máy thế hệ 6 trở nên không khả thi trong điều kiện năng lực công nghiệp hiện tại.
Dù vậy, khoản đầu tư duy trì thiết kế F/A-XX được xem là bước bảo lưu năng lực kỹ thuật, cho phép tái khởi động trong tương lai khi điều kiện cho phép. Mặc dù chương trình F/A-XX tạm thời bị hoãn, giới chức quốc phòng vẫn khẳng định cam kết với công nghệ thế hệ thứ 6 và để ngỏ khả năng tích hợp biến thể hải quân cho F-47 trong tương lai. Việc chia sẻ công nghệ, đặc biệt trong lĩnh vực cảm biến, AI và tương tác người-máy giữa F-47 và F/A-XX vẫn có thể giúp tiết kiệm chi phí và thời gian phát triển nếu chương trình này được khởi động lại.
Song song với định hướng F-47, Lầu Năm Góc cũng cắt giảm kế hoạch mua F-35 từ 74 còn 47 chiếc trong năm 2026, đồng thời tái phân bổ ngân sách để nâng cấp hệ thống lên chuẩn Block 4 và khắc phục các vấn đề tồn đọng như thiếu phụ tùng, phần mềm TR-3 chậm trễ, và tỷ lệ sẵn sàng thấp.
Gói nâng cấp Block 4 sẽ cung cấp radar thế hệ mới, khả năng tác chiến điện tử cải thiện và tích hợp thêm nhiều loại vũ khí mới. Tuy nhiên, sự chậm trễ trong triển khai các phần mềm và phần cứng liên quan đã buộc quân đội tạm ngừng tiếp nhận F-35 mới gần một năm.
Ngoài F-47, không quân Mỹ còn đẩy mạnh đầu tư vào F-15EX Eagle II với kế hoạch nâng quy mô đội bay lên 129 chiếc, và chương trình Collaborative Combat Aircraft (CCA) trị giá 870 triệu USD nhằm phát triển UAV chiến đấu có thể phối hợp với F-47 và các nền tảng khác. Hai nguyên mẫu chính được hỗ trợ gồm General Atomics YFQ-42A và Anduril YFQ-44A, cho thấy hướng đi rõ ràng trong việc tích hợp UAV vào mạng lưới tác chiến hiện đại.
Trong bối cảnh đó, các tập đoàn công nghiệp quốc phòng lớn như Boeing, Lockheed Martin và Northrop Grumman đang có những định hướng chiến lược riêng. Boeing hiện là nhà phát triển F-47 và hưởng lợi trực tiếp từ quyết định "tập trung toàn lực" của Lầu Năm Góc.
Trong khi đó, Lockheed Martin, dù bị loại khỏi chương trình F/A-XX, vẫn duy trì vai trò trung tâm trong chương trình F-35 và các nâng cấp liên quan. Northrop Grumman, với kinh nghiệm từ B-21 Raider và các UAV tàng hình, có thể đóng vai trò quan trọng trong các chương trình không người lái thuộc CCA hoặc F/A-XX trong tương lai.