Chính phủ Canada đã ra lệnh cho gã khổng lồ chuyên về camera giám sát của Trung Quốc Hikvision chấm dứt hoạt động tại nước này.
Lệnh cấm này được đưa ra sau khi Canada tiến hành một cuộc rà soát chính thức theo Đạo luật Đầu tư Canada và đánh dấu một bước đi cứng rắn đối với các công ty công nghệ nước ngoài.
Lý do liên quan đến an ninh?
Bộ trưởng Công nghiệp Mélanie Joly tuyên bố: “Chính phủ đã xác định rằng việc Hikvision Canada Inc. tiếp tục hoạt động tại Canada gây tổn hại đến an ninh quốc gia của Canada”.
Hikvision - một trong những nhà sản xuất camera giám sát lớn nhất thế giới, đã hoạt động tại Canada từ năm 2014. Tuy nhiên, sự hiện diện toàn cầu rộng khắp của công ty đến từ Trung Quốc từ lâu đã gây ra quan ngại đối với các quốc gia phương Tây.
Mặc dù chính phủ Canada không công bố chi tiết lý do cụ thể dẫn đến quyết định, họ cho biết các đánh giá tình báo và an ninh đã đóng vai trò then chốt.
Sự im lặng này có thể gây ra nhiều đồn đoán, tương tự như trong các đợt đàn áp trước đây nhắm vào Huawei, khi những thông tin tình báo mật được sử dụng để biện minh cho các hạn chế thương mại trên diện rộng.
Hikvision bị đặt vào tình thế giống như Huawei
Việc so sánh Hikvision với Huawei trong vụ việc ở Canada là hoàn toàn có cơ sở. Hikvision hiện đang đối mặt với sự giám sát khắt khe tương tự, như đã từng khiến Huawei bị loại khỏi các dự án hạ tầng 5G ở các quốc gia thuộc liên minh tình báo Five Eyes.
Mỹ, Anh và Úc đều đã có các biện pháp trừng phạt Hikvision vì một số vấn đề nhạy cảm về lao động mà phía Trung Quốc vẫn luôn phủ nhận. Trong khi đó, FBI cũng đã cảnh báo về phần mềm độc hại tấn công webcam, và giới phương Tây thường cho rằng các thiết bị IoT của Trung Quốc còn nguy hiểm hơn cả TikTok, vốn bị xem như phần mềm gián điệp.
Trong bối cảnh căng thẳng địa chính trị tiếp tục định hình cách phương Tây đối xử với các công ty Trung Quốc, những quyết định như của Canada có bị phía Trung Quốc xem là hành vi mang tính chính trị hơn là đánh giá thuần túy về công nghệ.
Hikvision phản bác mạnh mẽ quyết định của Canada
Không bất ngờ khi Hikvision phản đối kịch liệt quyết định của Canada. Hãng này tuyên bố: “Chúng tôi cho rằng quyết định này thiếu cơ sở thực tế, thiếu công bằng thủ tục và không minh bạch” và cho rằng động thái này dường như bị chi phối bởi nguồn gốc quốc gia của công ty mẹ.
Hikvision khẳng định đã hợp tác đầy đủ với giới chức Canada và nộp tất cả các tài liệu được yêu cầu, nhưng điều đó không thay đổi được kết quả cuối cùng.
Hiện vẫn chưa rõ có bao nhiêu tòa nhà công cộng tại Canada còn đang sử dụng thiết bị của Hikvision, song Bộ trưởng Joly cam kết sẽ rà soát và loại bỏ hoàn toàn các thiết bị còn sót lại. Bà nhấn mạnh: “Tôi mạnh mẽ khuyến nghị người dân Canada chú ý đến quyết định này và tự đưa ra lựa chọn phù hợp cho mình”.
Chính phủ Canada dường như đang tập trung vào rủi ro từ giám sát, từ đó đặt ra câu hỏi về mức độ đáng tin cậy của các thiết bị thông minh, chẳng hạn như webcam hoặc các hệ thống kiểm soát trẻ em.
Khi ngày càng nhiều gia đình và nơi làm việc sử dụng camera thông minh và công cụ theo dõi, ranh giới giữa sự tiện lợi và sự xâm phạm quyền riêng tư đang trở nên mong manh hơn. Nếu các lệnh cấm như thế trở nên phổ biến hơn, các nhà cung cấp thiết bị sẽ cần chứng minh sự minh bạch và cả "lý lịch" nhiều hơn là chỉ những tính năng vượt trội.