25% hồ sơ tuyển dụng deepfake vượt rào công nghệ

Báo động deepfake xâm nhập tuyển dụng

Nghiên cứu của công ty Gartner dự đoán rằng đến năm 2028, sẽ có tới 25% ứng viên xin việc giả mạo, tức hồ sơ xin việc được tạo bởi AI.

Thực tế đầu năm nay, Bộ Tư Pháp Mỹ đã truy tố hai công dân người Triều Tiên cùng ba người khác hỗ trợ trong một kế hoạch đưa người Triều Tiên vào các vị trí IT từ xa tại các công ty của Mỹ, nhằm truy cập vào hệ thống của họ. Trong khoảng thời gian từ tháng 4.2018 - 8.2024, nhóm người này đã bị cáo buộc xin được việc tại ít nhất 64 công ty thông qua các website giả mạo, máy tính proxy và nhiều thủ đoạn khác.

Họ không phải là những kẻ xấu đầu tiên có được việc làm bằng các phương tiện lừa đảo và họ cũng sẽ không phải là những người cuối cùng. Công ty nghiên cứu Gartner dự đoán rằng đến năm 2028, 25% ứng viên xin việc trên toàn cầu sẽ là giả mạo, chủ yếu do hồ sơ được tạo bởi AI. Vậy làm thế nào các doanh nghiệp có thể tự bảo vệ mình?

Các dấu hiệu nhận biết hồ sơ deepfake là gì?

Theo Julia Frament, Trưởng bộ phận nhân sự và văn hóa của công ty bảo mật Ironscales, dù AI ngày càng tinh vi và khó phát hiện hơn, vẫn còn nhiều cách để tránh bị lừa. Cô gợi ý rằng nên kiểm tra CV (sơ yếu lý lịch) của ứng viên. Nếu CV quá chung chung hoặc trau chuốt một cách hoàn hảo thì rất có thể đó là sản phẩm được tạo ra bởi AI. Bên cạnh đó nếu hồ sơ chỉ chăm chút vào việc đưa ra các thuật ngữ chuyên ngành mà thiếu sự đề cập, trình bày cụ thể về kết quả công việc hoặc chuyên môn liên quan thì đây cũng được xem như dấu hiệu, nhà tuyển dụng cần xem xét kỹ hơn trước khi mời ứng viên vào vòng tiếp theo.

Nếu sơ yếu lý lịch qua được vòng kiểm tra sơ bộ, bước tiếp theo là khám phá trang Linkedin của ứng viên. Nếu nó sơ sài và có rất ít (hoặc không có) kết nối, chứng thực hoặc hoạt động, đó là một dấu hiệu khác cho thấy nó có thể là deepfake.

Thông thường, phỏng vấn trực tiếp là cách tốt nhất để đánh giá trực quan ứng viên và nó lại càng có hiệu quả hơn trong thời đại công nghệ ngày nay để biết liệu ứng viên có phải là người thật hay AI. Việc phỏng vấn trực tiếp nên được yêu cầu bất cứ khi nào có thể, dù đôi khi chỉ là những cuộc gặp gỡ cà phê hay ăn trưa. Tuy nhiên, điều này sẽ trở nên khó khả thi trong môi trường làm việc từ xa.

Julia Frament nhấn mạnh rằng đừng quên kiểm tra độ trễ bất thường khi phỏng vấn qua video. Bởi deepfake có thể tạo ra những ảnh đại diện ảo đến thuyết phục, che đậy được cả giọng nói lẫn hình ảnh. Nhưng nó vẫn có lỗ hổng về sự đồng bộ giữa chuyển động môi, âm thanh và hình ảnh. Để chứng minh cho điều này, hãy yêu cầu ứng viên chỉ tay vào công tắc đèn, ổ điện, hoặc vẫy tay trước mặt vì AI hiện chưa đủ tinh vi để hiểu và thực hiện những lệnh này, nên rất dễ bị lộ.

Sự nhất quán trong giao tiếp cũng rất quan trọng. Nếu phong cách giao tiếp bằng văn bản khác biệt rõ rệt so với những gì bạn trải nghiệm khi nói chuyện trực tiếp với ứng viên, hãy đặt ra nghi vấn.

Trong trường hợp bạn vẫn còn một số lo ngại trong quá trình phỏng vấn, một cuộc gọi nhanh mà không có hẹn trước với ứng viên có thể giúp giải tỏa những lo ngại đó. Không cần phải là một cuộc gọi trang trọng có thể khiến một ứng viên sợ hãi mà chỉ cần là một cuộc gọi kiểm tra để xem họ cảm thấy thế nào, có phải trí tuệ nhân tạo hay không. Bởi những kẻ lợi dụng AI để lừa đảo thường chuẩn bị kỹ cho các sự kiện đã lên lịch, nhưng khó ứng biến khi gặp phải tình huống bất ngờ.

Trí tuệ nhân tạo ra đời mang tới nhiều tác động cả về mặt tích cực lẫn tiêu cực. Nếu nó có khả năng giúp con người hiện thực hóa, đạt được những mục tiêu công việc thì bên cạnh đó nó còn đang bị lợi dụng bởi những nhóm người cho mục đích lừa đảo. Do đó đòi hỏi mỗi doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân cần phải nâng cao cảnh giác và tận dụng khôn ngoan những lợi ích mà AI đem lại.